Μεγάλη Δευτέρα: Ποια είναι η συκιά του Ευαγγελίου που ξεράθηκε φαινομενικά παράλογα; - Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Μεγάλη Δευτέρα μνημονεύουμε και τη άκαρπο συκή, την οποία καταράσθηκε ο Κύριος και ξεράθηκε αμέσως (Μάρκ. 11,12-14, Ματθ. 21,18). Συμβολίζει τόσο τη Συναγωγή των Εβραίων, η οποία δεν είχε πνευματικούς καρπούς, όσο και κάθε άνθρωπο που στερείται πνευματικών καρπών, αρετών. Έδειξε ο Κύριος τη δύναμή Του στο άψυχο δένδρο και ποτέ πάνω σε άνθρωπο, για να δείξει ότι δεν έχει μόνο δύναμη να ευεργετεί, αλλά και να τιμωρεί.

«Ἀπό δέ τῆς συκῆς μάθετε τήν παραβολήν. ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται ἁπαλός καί τά φύλλα ἐκφύῃ, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς τό θέρος ∙ οὕτω καί ὑμεῖς ὅταν ἴδητε ταῦτα πάντα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπί θύραις. ἀμήν λέγω ὑμῖν, οὐ μή παρέλθῃ ἡ γενεά αὕτη ἕως ἄν πάντα ταῦτα γένηται». (Ματθαῖος κδ', 32-34)

«Πρωΐας δέ ἐπανάγων εἰς τήν πόλιν ἐπείνασε∙ καί ἰδών συκῆν μίαν ἐπί τῆς ὁδοῦ ἦλθεν ἐπ᾿ αὐτήν, καί οὐδέν εὗρεν ἐν αὐτῇ εἰ μή φύλλα μόνον, καί λέγει αὐτῇ∙ μηκέτι ἐκ σοῦ καρπός γένηται εἰς τόν αἰῶνα. καί ἐξηράνθη πραχρῆμα ἡ συκῆ». (Ματθ. κα', 18-19)

Ἕτεροι, εἰς τὴν ξηρανθεῖσαν Συκῆν

Τὴν Συναγωγήν, συκῆν Χριστός, Ἑβραίων,

Καρπῶν ἄμοιρον πνευματικῶν εἰκάζων,

Ἀρᾷ ξηραίνει, ἧς φύγωμεν τὸ πάθος.

Μας εξηγεί αναλυτικά ο μέγας διδάσκαλος 

της Εκκλησίας Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι η συκιά του Ευαγγελίου που ξεράθηκε φαινομενικά παράλογα; Και ποια είναι η ακρότατη πείνα που ζητούσε καρπό πριν από την ώρα; Και τι σημαίνει η κατάρα για ένα αναίσθητο πράγμα.

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ο Θεός Λόγος που οικονομεί τα πάντα για χάρη της σωτηρίας των ανθρώπων, αφού παιδαγώγησε πρώτα τη φύση μας με το νόμο που περιέχει σωματικότερη λατρεία -γιατί δεν μπορούσε να δεχτεί την αλήθεια γυμνή από τυπικά προκαλύμματα εξαιτίας της άγνοιας και της αλλοτρίωσης που της προκλήθηκε προς τα αρχέτυπα θεία πράγματα- ύστερα, ερχόμενος στον κόσμο αφού έγινε φανερά από τον εαυτό του άνθρωπος παίρνοντας σάρκα που είχε νοερή, και λογική ψυχή, κι αφού ως Λόγος μετέφερε τη φύση μας στην άυλη, γνωστική, πνευματική λατρεία, δεν ήθελε, αφού πια φάνηκε στη ζωή η αλήθεια, να εξουσιάζει η σκιά, που τύπος της ήταν η συκιά.

Γι' αυτό λέει· επιστρέφοντας από τη Βηθανία στα Ιεροσόλυμα, [Ματθ. 21,18· Μάρκ. 11,11ε.] δηλαδή μετά την τυπική και σκιώδη και που ήταν κρυμμένη μέσα στο νόμο παρουσία του, ερχόμενος ξανά στους ανθρώπους με τη σάρκα -γιατί έτσι πρέπει να εκληφθεί το επιστρέφοντας -είδε στο δρόμο μια συκιά που είχε μόνο φύλλα, [Ματθ. 21,18· Μάρκ 11,13] που υπήρχε στη σκιά και στους τύπους, δηλαδή τη σωματική λατρεία του νόμου κατά την άστατη και παροδική -επειδή ήταν δίπλα στο δρόμο- παράδοση, τη λατρεία των τύπων μόνο και των θεσμών που περνούν.

Όταν ο Λόγος την είδε σαν συκιά ωραία και μεγαλοπρεπή και στολισμένη, ωσάν με φύλλα, με τα εξωτερικά περιβλήματα των σωματικών παραγγελμάτων του νόμου και μη βρίσκοντας καρπό, δηλαδή δικαιοσύνη, την καταράστηκε επειδή δεν έδινε τροφή στο Λόγο, η καλύτερα πρόσταξε να μη καλύπτει πια δυναστεύοντας την αλήθεια με τους νομικούς τύπους, πράγμα που αποδείχτηκε στη συνέχεια με τα έργα, αφού καταξεράθηκε εντελώς η νομική ωραιότητα που είχε την ύπαρξή της στα σχήματα μόνο και έσβησε η έπαρση των Ιουδαίων γι' αυτή.

Γιατί δεν ήταν εύλογο αλλά ούτε κι επίκαιρο, αφού πια είχε φανεί λαμπρή η αλήθεια των καρπών της δικαιοσύνης να παρασύρεται και να ξεγελιέται από τα φύλλα η όρεξη όσων παράτρεχαν σαν δρόμο την παρούσα ζωή και να αφήνουν τους πλούσιους φαγώσιμους καρπούς του Λόγου. Γι' αυτό λέει δεν ήταν ο καιρός των σύκων· [Μάρκ. 11,13] ο χρόνος δηλαδή κατά τον οποίο κυριαρχούσε στην ανθρώπινη φύση ο νόμος, δεν ήταν καιρός καρπών της δικαιοσύνης, αλλά εικόνιζε τους καρπούς της δικαιοσύνης και μυούσε ατά κάποιο τρόπο τη μέλλουσα θεία κι απόρρητη και σωτήρια όλων χάρη, στην οποία δεν είχε φτάσει από την απιστία του ο παλαιός λαός και γι' αυτό χάθηκε.

Γιατί ο Ισραήλ, λέει ο θείος απόστολος, με το να επιδιώκει το νόμο της δικαιοσύνης, δηλαδή το νόμο της σκιάς και των τύπων, δεν έφτασε στο νόμο της δικαιοσύνης, [Ρωμ. 9,31] δηλαδή το νόμο που ολοκληρώνεται με το Πνεύμα του Χριστού.

Ή πάλι˙ επειδή το πλήθος των ιερέων και γραμματέων και νομικών και Φαρισαίων, άρρωστοι από την κενή δόξα με την επίδειξη της πλαστής ευλάβειας των ηθών, φαινόμενοι ότι ασκούσαν δικαιοσύνη, έτρεφαν την έπαρση της οίησης, ο Λόγος λέει ότι η οίηση αυτών που αναφέρθηκαν είναι συκιά άκαρπη πλούσια μόνο σε φύλλα, την οποία, αυτός που επιθυμεί τη σωτηρία όλων των ανθρώπων και πεινά τη θέωσή τους, την καταριέται ως άκαρπη και την ξεραίνει, ώστε, προκρίνοντας από το να φαίνονται το να είναι δίκαιοι, αφού ξεντυθούν το χιτώνα της ηθικής υπόκρισης και φορέσουν το γνήσιο χιτώνα της αρετής, όπως θέλει ο θείος Λόγος, να περάσουν μ' ευσέβεια τη ζωή τους παρουσιάζοντας στο Θεό της ψυχής μάλλον τη διάθεση, παρά την πλαστότητα των ηθών στους ανθρώπους.

Αν τώρα και μερικοί από τους Χριστιανούς είμαστε τέτοιοι  πλάθοντας την ευλάβειά μας με τους τρόπους χωρίς έργα δικαιοσύνης, αν δεχτούμε το Λόγο ως φιλάνθρωπο που πεινά τη σωτηρία μας, αποξηραίνει το σπέρμα της κακίας μέσα στην ψυχή, την οίηση, για να μη μας δίνει πια την ανθρωπαρέσκεια, καρπό της φθοράς.

Έχετε, σύμφωνα με τις δικές μου πενιχρές δυνάμεις, το νόημα του λόγου, που κατά την αφήγηση που έκανα έδειξε τον Κύριο να πεινά ορθά και χρήσιμα να καταριέται τη συκιά και να την ξεραίνει σε κατάλληλη ώρα, γιατί ήταν εμπόδιο στην αλήθεια, και που ήταν είτε η σύμφωνη με το νόμο παλαιά παράδοση των σωματικών τύπων είτε και η επηρμένη συμπεριφορά των Φαρισαίων και η δική μας.

Πηγή: «Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών», (Ερωτήσεις Α' - ΝΓ') Μαξίμου Ομολογητού προς Θαλάσσιον περί Απόρων. by Αέναη επΑνάσταση | Sophia Ntrekou.gr

• Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: Βασικές αρχές της κοσμολογίας του (Κατεβάστε Άπαντα τα έργα) Κόσμος, άνθρωπος, κοινωνία κατά τον άγ.Μάξιμο

Περισσότερα: Μεγάλη Εβδομάδα, Μάξιμος ο Ομολογητής

FaceBook: Θεολογία, Επιστήμη, Λογοτεχνία 14 Απριλίου 2014

ιφιγένεια γεωργιάδου: Sophia, <<<μη βρίσκοντας καρπό, δηλαδή δικαιοσύνη, την καταράστηκε επειδή δεν έδινε τροφή στο Λόγο>>> ο Λόγος του Κυρίου αναδύεται Παγκόσμιος συντροφικός... μοναδικά Δημιουργικός μιας νέας Πλάσης πλημμυρισμένης από τους στοργικούς καρπούς της συντροφικότητας που δίκαια σοφά και εναρμονισμένα καλύπτουν τις ανάγκες όλων μας ...χωρίς περιορισμούς και μεροληψίες... 14 Απριλίου 2014 στις 1:32 μ.μ.

Σοφία Ντρέκου: Ακόμη και μέσα στον κύκλο της Δημιουργίας του Κόσμου και του ανθρώπου Ιφιγένεια, στηρίχτηκε και στην συντροφικότητα. Οι ατέρμονες σχέσεις ουσιαστικά εκφράζουν την ανάγκη μας για το μαζί. Με αλληλοσεβασμό κι εκτίμηση χωρίς υποτιμήσεις και απουσία στοργικού εναγκαλισμού. Στη Γένεση ο Θεός λέει: «Ποιήσωμεν άνθρωπον (Αδάμ) κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν…». 14 Απριλίου 2014 στις 2:26 μ.μ.