Πομπή του σταυρού στο πολιορκημένο Λένινγκραντ - Νικολάι Λουκιάνοφ.
Крестный ход в блокадном Ленинграде / Художник Николай Лукианов
Η Πρόοδος του Τιμίου και Ζωοποιού
Σταυρού Εορτάζει στις 1 Αυγούστου
Οἴκου προελθών, Σταυρὸς τῶν Βασιλέων,
της Σοφίας Ντρέκου
1η Αυγούστου η Εκκλησία εορτάζει την Πρόοδο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, δηλαδή την έξοδο του Τιμίου Σταυρού από το παλάτι (ή κατ' άλλους από το σκευοφυλάκιο της μεγάλης εκκλησίας) στην Πόλη. Προεόρτια την 31η Ιουλίου μαζί με την Ανάμνηση Εγκαινίων του Ναού της Θεοτόκου στις Βλαχερναίς και Προεόρτια Προόδου Τιμίου Σταυρού, βλ. εδώ).
Όλον τον Δεκαπενταύγουστο έβγαινε με πομπή από το παλάτι, την εποχή της βυζαντινής αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη, ο Τίμιος Σταυρός στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης.
Οι λόγοι;
Με ένα μέρος του Τιμίου Σταυρού του Κυρίου στην κεφαλή της πομπής από το θησαυροφυλάκιο στο παλάτι και με επικεφαλής τον ίδιο τον βυζαντινό αυτοκράτορα, ξεκινούσε η λιτανεία με την συμμέτοχη χιλιάδων πιστών.
Η λιτανεία διαρκούσε δύο εβδομάδες, μέχρι την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στη μνήμη αυτής της παράδοσης καθιερώθηκε η γιορτή του Λιτάνευσης τιμίου ξύλου του Σταυρού του Κυρίου, από την 1η μέχρι και την 14η Αυγούστου. (Νηστεία της Παναγίας ή του Δεκαπενταύγουστου)
Ο Σ. Ευστρατιάδης στο Αγιολόγιό του, για το γεγονός αυτό γράφει τα εξής:
Με την ευκαιρία αναφέρουμε επιγραμματικά και τις υπόλοιπες εορτές αφιερωμένες στον Τίμιο Σταυρό:
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς μάς κηρύττει για την αυτή ημέρα: Θάνατο του σώματος ούτε έδωσε ο Θεός ούτε έκαμε, ούτε παρήγγειλε να συμβαίνει. Από πού λοιπόν προξενήθηκε; Τον εισηγήθηκε με δόλο ο Σατανάς και τον δέχθηκαν οι προπάτορές μας και απογυμνωθήκαμε από την ουράνια αίγλη των φωτεινών και ζωτικών ενδυμάτων. α. Η ενίσχυση των χριστιανών για την νηστεία της Παναγίας.
β. Λόγω της ζέστης και της έλλειψης ηλεκτρικών συσκευών, οι ασθένειες το καλοκαίρι ήταν μεγάλες, η δύναμη του Σταυρού ήταν η έσχατη λύση για τους πιστούς της Κωνσταντινούπολης.Η λιτανεία του Σταυρού πραγματοποιείται σε ανάμνηση αυτής της λιτανείας που γίνονταν στην Κωνσταντινούπολη τους παλιούς χρόνους τους βυζαντινούς σε δύσκολους περιόδους, για να προστατευτεί η πόλη από επιδημίες που συχνά ξέσπαγαν τον Αύγουστο μήνα.
Με ένα μέρος του Τιμίου Σταυρού του Κυρίου στην κεφαλή της πομπής από το θησαυροφυλάκιο στο παλάτι και με επικεφαλής τον ίδιο τον βυζαντινό αυτοκράτορα, ξεκινούσε η λιτανεία με την συμμέτοχη χιλιάδων πιστών.
Η λιτανεία διαρκούσε δύο εβδομάδες, μέχρι την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στη μνήμη αυτής της παράδοσης καθιερώθηκε η γιορτή του Λιτάνευσης τιμίου ξύλου του Σταυρού του Κυρίου, από την 1η μέχρι και την 14η Αυγούστου. (Νηστεία της Παναγίας ή του Δεκαπενταύγουστου)
Ο Σ. Ευστρατιάδης στο Αγιολόγιό του, για το γεγονός αυτό γράφει τα εξής:
«Κατὰ τὴν ἡμέραν ταύτην ἐξήγετο ἐκ τοῦ σκευοφυλακίου τῆς μεγάλης ἐκκλησίας ὁ τίμιος σταυρός, περιήγετο ἀνὰ τὴν πόλιν καὶ ἐξετίθετο εἰς διαφόρους ναοὺς πρὸς προσκύνησιν καὶ ἁγιασμὸν τῶν πιστῶν καὶ πάλιν ἀπετίθετο εἰς τὸ σκευοφυλάκιον.)
Όμως, ο Πατμιακός Κώδικας 266, αναγράφει ότι κατά την 1η Αυγούστου στη Μεγάλη εκκλησία ετελείτο «ἡ Βάπτισις τῶν τιμίων Ξύλων». Εἰς τοὺς κώδικας τὰ τοῦ τιμίου σταυροῦ προεόρτια ἀναγράφονται καὶ ἄρχονται ἀπὸ τῆς πρώτης Αὐγούστου, ἡ δὲ κατὰ τὴν προεόρτιον ταύτην ἀνάμνησιν ὑμνογραφία εἶναι πλούσια καὶ κεῖται ἀνέκδοτος εἰς πολλοὺς Κώδικας καὶ ἶνα μόνον εἰς τοὺς κατ' αὐτὴν συντεθέντας Κανόνας περιορισθῶ, σημειῶ Κανόνα τοῦ Θεοφάνους (ἐν τοὶς Κώδ. 368 φ. 3636,1568 φ. 3α Παρισίων καὶ Ω 147 Λαύρας), τοῦ Γεωργίου Νικομήδειας (ἐν τοὶς Κωδ. 1567 φ. 240 6,13φ 351 α’ Παρισίων καὶ Θ 32 φ. 344α, Δ 12 φ. 273α, 1135 φ. 333α καὶ Ω 147 φ. 368α Λαύρας), ἕτερον τοῦ αὐτοῦ Γεωργίου Νικομήδειας φέροντα ἀκροστιχίδα "Σταυρῶ γεγηθῶς ἐξάδω θεῖον μέλος Γεώργιος" (ἐν τῷ Παρισινῷ Κωδ. 13 φ. 352 6 καὶ τῷ τῆς Λαύρας Θ 33 φ. 5). Εἰς τοὺς αὐτοὺς δὲ Κώδικας καὶ ἄλλους Στιχηρὰ πολλά, Ἰδιόμελα, Καθίσματα κλπ.».
Με την ευκαιρία αναφέρουμε επιγραμματικά και τις υπόλοιπες εορτές αφιερωμένες στον Τίμιο Σταυρό:
α) Εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου) (βλ. εδώ)
β) Εορτή της Σταυροπροσκυνήσεως (Κυριακή Γ' Νηστειών). (βλ. εδώ)
γ) Μνήμη του εν ουρανώ φανέντος σημείου του Τιμίου Σταυρού (7 Μαΐου) την εποχή του Κωνστάντιου (337-361), γιου του Μ. Κωνσταντίνου. (βλ. εδώ)
δ) Τέλος αφιερωμένες στον Τίμιο Σταυρό, (όλο το έτος), είναι δύο ημέρες της εβδομάδας, η Τετάρτη και η Παρασκευή. (βλ. εδώ)
Άρα εμείς οι ίδιοι γίναμε γεννήτορες του θανάτου μας, γιατί εγκαταλείψαμε εκούσια τον κτίστη και ζωοποιό Δεσπότη. Κέντρο του θανάτου, σωματικού και ψυχικού, είναι η αμαρτία. Έτσι η φιλανθρωπία των Πατέρων όρισε τη νοσηρή αυτή εποχή του έτους να τελείται ο αγιασμός του ραντισμού την πρώτη Αυγούστου, ώστε να μένουμε απρόσβλητοι από τα προερχόμενα από την αμαρτία νοσήματα. [Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: Βίος και Θεολογική, Φιλοσοφική σημασία του έργου του]
ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Ομιλία 31η στην Πρόοδο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού κατά την Λιτανεία ΤΗΝ 1η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ. ΕΚΦΩΝΗΘΗΚΕ από τον Αρχιεπίσκοπο Άγιο Γρηγόριο Παλαμά: https://www.sophia-ntrekou.gr/2020/07/litaneia-1aygoustou-grigorios-palamas.html
Ἀπολυτίκιο Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικός:
Τὸν Τίμιον Σταυρόν, τὸ σωτήριον ὅπλον,
δεξώμεθα πιστοί, καθαρὰ διανοί,
προέρχεσθαι μέλλει γάρ, θείαν χάριν
δωρούμενος, καὶ ἰώμενος, ψυχῶν ὁμοῦ
καὶ σωμάτων, τὰ νοσήματα, διὰ ἐνεργείας
ἀρρήτου, Χριστοῦ τοῦ θεοῦ ἠμῶν.
Ἕτερο Ἀπολυτίκιο Ἦχος α’.:
Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου,
καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου,
νίκας τοῖς βασιλεύσι κατὰ βαρβάρων
δωρούμενος, καὶ τὸ σὸν φυλάττων,
διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα.
Υπερδνειστερία: Λιτανεία χιλιάδων πιστών
με την μεταφορά του Σταυρού σε ανάμνηση
βυζαντινής παράδοσης για την επίτευξη ειρήνης
Περισσότεροι από διακόσιοι ιερωμένοι και πολλές χιλιάδες πιστοί συμμετείχαν στην παραδοσιακή λιτανεία μεταφοράς του Σταυρού στην πόλη Khust στην περιοχή Υπερδνειστερίας.
Η λιτανεία πραγματοποιήθηκε στις 21 Αυγούστου σε ανάμνηση της πομπής που πραγματοποιούνταν από την εποχή της βυζαντινής αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη με την περιφορά μέρους του τιμίου ξύλου του Σταυρού του Κυρίου για να διωχθεί το κακό και να επέλθει ηρεμία, ειρήνη και υγεία στην πόλη αναφέρει η ιστοσελίδα Orthodoxkhust.org.
Επικεφαλής της σεπτής πομπής των προσκυνητών ήταν ο Μητροπολίτης Βινογκράντωφ και ο Μητροπολίτης Αντώνιος, σύμβουλος της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η πομπή περιελάμβανε και την εικόνα της Παναγίας του Nankov, μια εικόνα των Καρπαθίων, και μια λειψανοθήκη με τα λείψανα σεβάσμιων ασκητών.
Καθ' όλη την διάρκεια της λιτανείας πραγματοποιούνταν προσευχές για την ειρήνη στην Ουκρανία και την ηρεμία στην περιοχή των Καρπαθίων, με στάσεις για να διαβαστεί το Ευαγγέλιο, σε σημαντικές διασταυρώσεις της πόλης με την επίκληση της ευλογίας του Θεού για την πόλη Khust.
Στο τέλος της λιτανείας οι πιστοί και οι Ιερείς κατευθύνθηκαν στον καθεδρικό ναό των Αγίων Κυρρίλου και Μεθόδιου, όπου οι Μητροπολίτες ευχαρίστησαν όλους τους συμμετέχοντες για τις προσευχές τους και τους ευχήθηκαν ειρήνη, ευτυχία και ευημερία στο έργο της σωτηρίας, χρίζοντας παράλληλα όλους τους πιστούς με ευλογημένο έλαιο.
Η συγκέντρωση τόσων πολλών χιλιάδων ανθρώπων, είχε και συνέχεια με την παρουσίαση παραδοσιακών τραγουδιών των Καρπαθίων για την ειρήνη και την φώτιση των πολιτικών ηγετών της χώρας.
Η λιτανεία του Σταυρού πραγματοποιήθηκε σε ανάμνηση αυτής της λιτανείας που γίνονταν στην Κωνσταντινούπολη τους παλιούς χρόνους σε δύσκολους περιόδους, για να προστατευτεί η πόλη από επιδημίες που συχνά ξέσπαγαν τον Αύγουστο μήνα.
Με ένα μέρος του Τιμίου Σταυρού του Κυρίου στην κεφαλή της πομπής από το θησαυροφυλάκιο στο παλάτι και με επικεφαλής τον ίδιο τον βυζαντινό αυτοκράτορα, ξεκινούσε η λιτανεία με την συμμέτοχη χιλιάδων πιστών.
Η λιτανεία διαρκούσε δύο εβδομάδες, μέχρι την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στη μνήμη αυτής της παράδοσης καθιερώθηκε η γιορτή του Λιτάνευσης Τιμίου Ξύλου του Σταυρού του Κυρίου (Αύγουστος 1/14).
Ιερά Μονή οσίου Δαυίδ Γέροντος 1/8/2021 Κυριακῆ
Крестный ход из Каменец-Подольского.
Последний день перед входом в Почаев
Ομιλία Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Σύρου κ. Δωροθέου Β' στην Τήνο.
Πρόοδος του Τιμίου και Ζωοποιού
Σταυρού 2013 Τήνος
Τελετή της Προόδου του Τιμίου Σταυρού στον
ιερό ναό οσίου Αντωνίου του νέου, πολιούχου
Βεροίας 2013. Χοροστατεί ο σεβασμιώτατος
Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων.
Δείτε ακόμη:
- Τί νόημα έχουν οι λιτανείες που γίνονται στους δρόμους και στους αγρούς; (Αγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς) Ο Φώτης Κόντογλου για τον Σταυρό (Χαιρετισμοί στο Τίμιο Σταυρό και Βίντεο)
- Αφιέρωμα: Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς (Βίντεο: Θεολογική και Φιλοσοφική σημασία του έργου του)
- 11 Μαΐου Ανάμνηση των εγκαινίων της ΚωνσταντινούΠολης
- Δεκαπενταύγουστος: Μετέστης προς την ζωήν μήτηρ υπάρχουσα της ζωής...
- Σταυροπροσκυνήσεως: ο Σταυρός στο μέσον της Εκκλησίας (Βίντεο)
- Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής για την Κοίμηση της Θεοτόκου
FaceBook/Σχόλια:
Κατερίνα Παπαϊωάννου: Θυμᾶμαι ὅταν εἴμαστε μικρά, ἡ μακαρίτισσα ἡ μητέρα μου μᾶς μαγείρευε ἀλάδωτο φαγητό, σὰν σήμερα 1η τοῦ μηνός. "Εἶναι τοῦ Σταυροῦ, σήμερα παιδιά μου δὲν κάνει νὰ φᾶτε λάδι, ἀπὸ αὔριο ἐσεῖς θὰ τρῶτε λαδάκι". Ἐκείνη, βέβαια, παρ' ὅλες τὶς δουλειὲς ποὺ εἶχε, νήστευε καὶ προσευχόταν στὴν Μεγαλόχαρη ποὺ τὴν λάτρευε!!! Καλημέρα Δημήτρη!!! Καλὸ καὶ εὐλογημένο μήνα νὰ ἔχουμε. Ἂς μᾶς ἔχει ὅλους στὴν Ἀγκαλιά Της ἡ Μεγαλόχαρη!!! Ἡ ἴδια εἶχε δεῖ πολλὰ θαυμαστὰ σημεῖα ἀπὸ τὴν Μεγαλόχαρη 1 Αυγούστου 2017
