Ο Ερωτόκριτος του Κορνάρου: ίσος του δεν ευρίσκετο σ’ Ανατολή και Δύση

erotokritos-aretousa Ζωγραφική Κώστας Κουνάλης

Αφιέρωμα της Σοφίας Ντρέκου


Η μεγαλοφυΐα του Κορνάρου φαίνεται 
στην ποικιλία των πολύπλοκων στίχων 
και δεν είναι απλώς μια λαϊκή μαντινάδα
και γι’ αυτό το λόγο ο Ερωτόκριτος 
δεν διαβάζεται με γρήγορο τρόπο 
αλλιώς εκφυλίζεται αφού η ιδέα του 
ήταν εξ αρχής να έχει διάρκεια μεγάλη 
για τους ανθρώπους που ήθελαν 
το βράδυ να σκεφτούν παράλληλα και τον κόσμο 
με τον έρωτα που ξεπερνά την κρίση.

Ν. Λυγερός: Ο Ερωτόκριτος του Κορνάρου, 
ίσος του δεν ευρίσκετο σ’ Ανατολή και Δύση

Ο Ερωτόκριτος του Κορνάρου δεν είναι απλώς ένα έμμετρο λυρικό μυθιστόρημα, είναι μια βενετοκρητική σύνθεση, εξαιρετικά πλούσια και δεν έγινε τυχαία ένας πανελλήνιος μύθος. Ο Κορνάρος έπλασε αυτόν τον μύθο χάρις στη μεγάλη του γνώση της κρητικής κοινωνίας.

Η ιδιομορφία του Κορνάρου προέρχεται όχι μόνο από τη διαχρονικότητα της Κρήτης, αλλά και από τον συνδυασμό της Ανατολής και της Δύσης. 

Και αυτό είναι φανερό διότι στο έργο του βρίσκουμε πολλές αναφορές στην Ανατολή και τη Δύση όπως π.χ. στους στίχους: Α64, Α1234, Α1506, Β548, Β1744, Β2129, Γ1557, Δ1621. Όμως αυτή η διπλή επίδραση είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα όσον αφορά στις γκιόστρες.

Το κονταροχτύπημα του Κορνάρου αποτελεί ένα πολύπλοκο μείγμα της λογοτεχνίας της ιταλικής αναγέννησης και της βυζαντινής λαϊκής παράδοσης. 


Σ’ αυτό το σημείο το δυτικό έπος γίνεται μια ανατολίτικη ιστορία και η ιπποσύνη μετατρέπεται σε ρωμιοσύνη. 

Έτσι μ' αυτόν τον πολύπλευρο τρόπο, ο ποιητής ερμηνεύει το παρελθόν και το πεπρωμένο της πατρίδας.

Ακόμα και ο πόλεμος του Κορνάρου είναι χαρακτηριστικός. Η αρχική σταυροφορία της Δύσης στο γαλλικό πρωτότυπο μεταβάλλεται σε πολιορκία της Ανατολής στο κρητικό κείμενο. Και είναι οι πολιορκημένοι που ενδιαφέρουν τον Κορνάρο, όχι οι κατακτητές. 


Από αυτήν την άποψη είναι πράγματι ενδεικτικό ότι η αποφασιστική μονομαχία του Ρωτόκριτου γίνεται μ’ έναν Φράγκο και συγγενή του βασιλιά των λατινογενών Βλάχων.

Από την άλλη πλευρά, το βλέμμα του Κορνάρου που παραμένει συμβολικό εξαιτίας της μορφής του έργου του, με τη λεπτή του ακρίβεια μας δείχνει ότι ο ποιητής κατέχει επιστημονικές γνώσεις που δεν ανήκουν στον μεσαίωνα αλλά στην αναγέννηση και που δεν είναι γιατροσόφια της Ανατολής αλλά έρευνες της Δύσης.

Τελικά η σημαντικότερη συμβολή του Κορνάρου είναι η απόδειξη της ύπαρξης μιας ελληνικής ταυτότητας σε μια περίοδο ταραχής και σ’ έναν τόπο μεθοριακό.

Αναφορές:
Sur les connaissances scientifiques dans Erotokritos.
Ο ΛΥΧΝΟΣ, numéro 62, janvier 1995.
Sur les chiffres 3 et 4 dans Le sacrifice d’ Abraham et Erotokritos de Kornaros
La Revue Franco-Hellénique, numéro 18, juin 1995.
Sur la présence du chiffre 4 dans Erotokritos.
Ο ΛΥΧΝΟΣ, numéro 67, avril 1996.
Erotokritos, tournois et contexte énétocrétois.
Bulletin de la Société Historique Alexandre Soutsos, no.2, juillet 1997.
Sur les difficultés de la traduction versifiée de l’ Erotokritos, roman épicolyrique crétois du XVIIème siècle.
Parterre Verbal, numéro 23, septembre 1997.
Sur l’identité du poète d’Erotokritos.
Le Bulletin Franco-Hellénique, 1998.
Commentaires sur L’ Erotokritos dans une nouvelle perspective historique d’ Egil Danielsen.
Le Bulletin Franco-Hellénique, 1998.
Sur la symbolique des devises dans le tournoi de l’ Erotokritos.
Ο ΛΥΧΝΟΣ 1998.
Le regard séférien sur l’ Erotokritos de Kornaros.
Parterre Verbal, 1998.

Ν. Λυγερός - Στον Κορνάρο
19582 - May 8, 2015

Στον Κορνάρο
δεν βλέπουμε
μόνο και μόνο
μια διαφορά τάξεων
αλλά και ουσίας
αφού η Αρετούσα τα έχει όλα
ενώ ο Ερωτόκριτος είναι όλα
κι έχει μόνο αυτό που είναι
και τίποτα άλλο γι’ αυτό το λόγο
τα δίνει όλα όταν ερωτεύεται
και δεν λογαριάζει
το οποιοδήποτε κόστος
για τον εαυτό του αφού ζει
μόνο για την αγάπη του
γιατί είναι το μόνο
που έχει σημασία.

Ο Ερωτόκριτος ολόκληρος σε ελεύθερο ψηφιακό βιβλίο

Θεωρούμενο ένα από τα αριστουργήματα της ελληνικής λογοτεχνίας, ο Ερωτόκριτος ανήκει στην κατηγορία των επικών ποιημάτων, γράφτηκε από τον Βιτσέντζο Κορνάρο και αποτελείται από 10 χιλιάδες στίχους, σε πέντε μέρη. Το όνομά του το έχει πάρει από τον Ερωτόκριτο, το κύριο πρόσωπο του έργου, το οποίο υποδηλώνει αυτόν που έχει βασανισθεί από τον έρωτα. Αρχικά, η υπόθεση του ποιήματος φαίνεται να λαμβάνει χώρα στην Αρχαία Αθήνα, επί των ημερών του βασιλιά Ηράκλη (μυθικό πρόσωπο) αλλά στη συνέχεια ο ποιητής εισάγει πρόσωπα, γεγονότα και τόπους που αναφέρονται στο Μεσαίωνα και στην εποχή του. Η υπόθεση του έργου περιστρέφεται γύρω από τον έρωτα του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας, κόρης του βασιλιά, ένας έρωτας ο οποίος χρησιμεύει ως άξονας στον ποιητή για να υμνήσει τη φιλία, την ανδρεία και την αγάπη προς τη πατρίδα.

Συγγραφέας: Βιτσέντζος Κορνάρος. Μέγεθος: 265 σελ. / 12.3 Μb

ΒΙΤΣΕΝΤΖΟΣ είν' ο Ποιητής, και στη Γενιάν ΚΟΡΝΑΡΟΣ, 1535
που να βρεθεί ακριμάτιστος, σα θα τον πάρει ο Χάρος.
Στη Στείαν εγεννήθηκε, στη Στείαν ενεθράφη,
εκεί ήκαμε κ' εκόπιασεν ετούτα που σας γράφει.
Στο Κάστρον επαντρεύθηκε, σαν αρμηνεύγει η Φύση,
το τέλος του έχει να γενεί, όπου ο Θεός ορίσει. 1540

Οι στίχοι θέλουν διόρθωσιν, και σάσμα όσο μπορούσι,
γι' αυτούς που τους διαβάζουσι, καλά να τους γρικούσι

Ερωτόκριτος
Επικό ποίημα
Περιεχόμενα



Επιλεκτικά βίντεο διαλέξεων με θέμα τον Ερωτόκριτο





Από το επεισόδιο του κονταροχτυπήματος
Ερωτόκριτος, μέρος Β', στίχοι 1107-1116.

Ὡς εἶδεν ὁ Σπιθόλιοντας τὰ αἵματα κι ἐτρέχα
στὸ στῆθος του καὶ στὸ μερὶ καὶ τὸ κορμὶ του ἐβρέχα
ἐμούγκρισε, ἐταράχτηκε κι ὡσὰ λιοντάρι ἀγριεύει
καὶ νὰ βαρῆ τοῦ Κρητικοῦ τόπο νὰ βρῆ γυρεύγει·
μηδὲ ποτὲ τὸ πέλαγος ἔτοιας λογῆς μανίζει
σ' τσ' ἀνεμικὲς τοῦ Γεναριοῦ, ὅντε βροντᾶ κι ἀφρίζει,
σ' καιρὸ ποὺ ἀνακατώνεται μὲ ταραχὴ μεγάλη,
κι ὅντε σκορπᾶ τὰ κύματ' ὄξω στό περιγιάλι,
σὰν ἤκαμε ὁ Σπιθιόλοντας στὰ αἵματα ὁποὺ ἐθώρει
κ' ἐτρέχαν καὶ νὰ γδικιωθῆ ἀκόμη δὲν ἐμπόρει.




96) Ο Ερωτόκριτος του Κορνάρου: ίσος του δεν ευρίσκετο σ' Ανατολή και Δύση. Eleysis 19, 5/98. En. Cornaros Erotokritos: Its equal cannot be found in the East and or the West. 102) Le regard séférien sur l'Érotokritos de Kornaros. Parterre verbal 27, 9/98.
19579) Η μεγαλοφυΐα του Κορνάρου. (ποίημα). Perfection 16 5 5/2015.

Συνομιλίες
Σοφία Ντρέκου 19 Αυγούστου 2013 στις 1:17 μ.μ.
Νίκος Λυγερός Ποίηση και Λόγοι 19 Αυγούστου 2013
Ο Μάνος Κατράκης απαγγέλλει και τραγουδά τον Ερωτόκριτο


Δεν υπάρχουν σχόλια: