Περί Αειπαρθενίας της Θεοτόκου

Άγιος Επιφάνιος Κύπρου

σε επιμέλεια Σοφίας Ντρέκου

Για το ζήτημα των αδελφών του Κυρίου, επιτρέψτε μου ολίγες σκέψεις, με τη χάρη του Θεού. Ποτέ η Εκκλησία δεν υπήρξε εναντίον του γάμου. Αντίθετα, απέρριψε ασυζητητί τις εγκρατιτικές τάσεις, που ζητούσαν γενική αγαμία και διάλυση των υπαρχόντων γάμων. Κάποιοι δε απόστολοι, ως γνωστόν, ήταν έγγαμοι, μεταξύ αυτών και ο απ. Πέτρος.

Συνεπώς, δεν υπάρχει κανείς λόγος να υποθέσουμε ότι η Εκκλησία «φαντάστηκε» ή «κατασκεύασε» και «επέβαλε» ένα μύθο περί αειπαρθενίας της Θεοτόκου. Η σχετική διδασκαλία είναι δεκτή από την Εκκλησία, επειδή αυτό διέσωσε η ιστορική μνήμη των χριστιανών εξ αρχής.


Κανείς συγγραφέας της Καινής Διαθήκης εξάλλου δεν ενδιαφέρεται να εξηγήσει τι ακριβώς σχέση είχαν οι αδελφοί του Κυρίου με τον Κύριο. Άρα η σχέση τους ήταν πασίγνωστη σε όλους τους χριστιανούς, είτε εξ αίματος αδέρφια Του ήταν είτε εξ υιοθεσίας – το ζήτημα δεν τους απασχολεί.


Η αρχαία χριστιανική παράδοση όμως εκφράζεται ήδη σε έργα που ανάγονται στα τέλη του 1ου και στο 2ο αιώνα, όπως το λεγόμενο «Πρωτευαγγέλιο Ιακώβου», ενώ ακόμη ζούσαν άνθρωποι που τους γνώρισαν, αλλά ίσως και κάποιοι από τους ίδιους τους αδελφούς του Κυρίου (π.χ. ο άγιος Συμεών/Σίμων). Αν και τα έργα αυτά δεν είναι κανονικά ευαγγέλια, οι πληροφορίες τους δεν αποκρούστηκαν, παρότι τότε ήταν ασφαλώς πασίγνωστη η σχέση των αδελφών Του με τον Κύριο. Άρα, τα έργα αυτά συμφωνούσαν με τη γνώση όλης της Εκκλησίας. 

Την αρχαία παράδοση επίσης συνοψίζουν ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, στην Ερμηνεία του κατά Ιωάννην, και άλλοι εκκλησιαστικοί συγγραφείς, όπως ο άγιος Σωφρόνιος στα Υπομνήματα ή ο Κοσμάς Βεστίτωρ στο Εγκώμιον εις τους δικαίους Ιωακείμ και Άνναν, οι οποίοι αναφέρουν ότι η πρώτη σύζυγος του Ιωσήφ ονομαζόταν Σαλώμη και οι κόρες τους ήταν η Εσθήρ, η Θάμαρ και η Σαλώμη, που είχε το όνομα της μητέρας της και ήταν η σύζυγος του Ζεβεδαίου και μητέρα των αποστόλων Ιάκωβου και Ιωάννη. Αυτό εξηγεί και γιατί η αγία μυροφόρος Σαλώμη είχε το θάρρος να πλησιάσει τον Ιησού και να ζητήσει πρωτοκαθεδρία για τα δύο παιδιά της. Άρα έχουμε μια επιβεβαίωση της παράδοσης και συμπλήρωση στα ευαγγέλια.
  • Στην Κ.Δ., τόσο ο Ιάκωβος όσο και ο Ιούδας στις επιστολές τους δεν χαρακτηρίζουν τον εαυτό τους «αδελφό του Ιησού». Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι μια ισχυρή ένδειξη ότι δεν ήταν γνήσιοι αδελφοί Του, αλλά μόνον παιδιά του Ιωσήφ.
Εκτός αυτών, πρέπει να συνυπολογίσουμε και τα εξής:

α) Στην προφητεία του Ιεζεκιήλ για την «πύλη των αγίων την βλέπουσαν κατά Ανατολάς», ο Κύριος λέει: «η πύλη αύτη κεκλεισμένη έσται, ουκ ανοιχθήσεται, και ουδείς μη διέλθη δι' αυτής, ότι Κύριος ο Θεός Ισραήλ εισελεύσεται δι' αυτής, και έσται κεκλεισμένη. διότι ο ηγούμενος, ούτος καθήσεται εν αυτή του φαγείν άρτον εναντίον Κυρίου» (Ιεζ. 43, 2-3).

Ο Κύριος που θα διέλθει δια της πύλης - και θα φάει και άρτο, δηλ. θα είναι συγχρόνως και άνθρωπος - καταφανώς είναι ο Ιησούς, άλλος από τον Κύριο που συνομιλεί με τον προφήτη. Η όραση αυτή ερμηνεύεται από τους αγίους διδασκάλους της Ορθοδοξίας ως προφητεία της γέννησης του Χριστού και η 
πύλη ως προτύπωση της Παναγίας. Άρα δια της Θεοτόκου ουδείς θα διέλθη, παρά μόνον ο Κύριος, και μάλιστα η «πύλη» αύτη «ουκ ανοιχθήσεται» (ποτέ), αλλά θα μείνει «κεκλεισμένη» ακόμη και μετά τη διέλευση του Κυρίου. Έτσι τεκμηριώνεται αγιογραφικά η αειπαρθενία της Θεοτόκου, δηλ. ότι παρέμεινε παρθένος και μετά τη γέννηση του Κυρίου και φυσικά εφ' όρου ζωής.

β) Η Θεοτόκος εμφανίζεται στους αγίους ως αειπάρθενος και βασίλισσα των ουρανών, ακριβώς όπως την αποδέχεται η Ορθόδοξη Εκκλησία, που είναι η συνέχεια της αρχαίας Εκκλησίας. Οι εμπειρίες των αγίων από το μεγαλείο της Θεοτόκου είναι συντριπτικές και, ακόμη και τίποτε να μην έλεγε η Αγία Γραφή, θα αρκούσαν για να γνωρίζουμε τι και πώς στο ζήτημα της αειπαρθενίας της. Βέβαια, ο προτεσταντισμός απορρίπτει τους αγίους, εντελώς αυθαίρετα, αλλά αυτό είναι ένα πρόβλημα των προτεσταντών, όχι δικό μας.
  • Ο καθένας μπορεί να απορρίπτει ακόμη και τον ήλιο.
Σας ευχαριστώ.

Πηγή: www.sophia-ntrekou.gr


Περί του Αειπάρθενου της Θεοτόκου
Άγιος Επιφάνιος Κύπρου

ena-sxolio-peri-aeiparthenias-tis-theotokou-riginivtis-Aenai-EpAnastasi

Ο άγιος Επιφάνιος Σαλαμίνας της Κύπρου, κατά τον καθηγητή πατρολογίας Στ. Παπαδόπουλο, «είναι ο αρχαιότερος εκκλησιαστικός συγγραφέας που με ειδική διατριβή υποστήριξε την Αειπαρθενία της Θεοτόκου [=δηλ. ότι η Παναγία έμεινε πάντα (αεί) παρθένος]».

Ο Επιφάνιος Κύπρου απευθυνόμενος προς τους αιρετικούς, χαρακτηρίζει την διδασκαλία περί της μη αειπαρθενίας της Θεοτόκου ως «
νέα μανία» και πράγμα καινούργιο (και επομένως άγνωστο στην αρχαία Παράδοση της Εκκλησίας).

Στο έργο του «Πανάριον» όπου αναιρεί ογδόντα αιρέσεις της εποχής του, αναφέρει: «Ω καινής μανίας, ω καινών πραγμάτων. Πολλά δε εστίν α εν τοις παλαιοίς χρόνοις ουκ ετολμήθη …πως τολμώσιν την άχραντον παρθένον και την οικητήριον καταξιωθείσαν γενέσθαι του Υιού, την εις ταυτό τούτο εκλεχθείσαν εκ των μυριάδων του Ισραήλ, όπως σκεύος και οικητήριον ηξιωμένον εις σημείον μόνο υπάρξη τοκετών; Ήκουσα γαρ παρά τινός ως τινές τολμώσιν περί ταυτής λέγειν, ότι μετά το γεγεννηκέναι τον Σωτήρα συνήφθη ανδρί», το οποίο σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει:


«Ω, νέα μανία, ω νέα πράγματα. Πολλά είναι εκείνα τα οποία στους παλαιούς χρόνους δεν τολμήθηκαν…Πως τολμούν την άχραντη Παρθένο που καταξιώθηκε να γίνει κατοικητήριο του Υιού, που για αυτό ακριβώς εκλέχτηκε από μυριάδες του Ισραήλ, όπως αξιώθηκε να είναι σκεύος και κατοικητήριο σε μοναδικό σημείο ύπαρξης τοκετών; Διότι άκουσα από κάποιον ότι κάποιοι τολμούν να λένε για αυτήν ότι μετά την γέννηση του Σωτήρα συνήλθε με άνδρα».


Το χωρίο του Ματθαίου «και ουκ εγινωσκεν αυτην εως ου ετεκεν τον υιον αυτης τον πρωτοτοκον και εκαλεσεν το ονομα αυτου Ιησουν». (Ματθαίος, α 25), δηλαδή: «και δεν είχε καμίαν σχέσιν μαζί της μέχρις ότου εγέννησε τον υιόν της τον πρωτότοκον και ωνόμασεν Ιησούν» (Μετάφραση τεσσάρων καθηγητών), ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης το εξηγεί ως εξής:


«Το «έως» πολλάκις και επί του διηνεκώς εν τη Θεία Γραφή ευρίσκομεν κείμενον. «Έως αν θω τους εχθρούς σου υποπόδιον των ποδών σου», και εστί διηνεκές. «Και ουκ ανέστρεψεν η περιστερά προς τον Νώε, εως του ξηρανθήναι την γην», και εις το παντελές ουκ ανέστρεψε. Και «Έως αν καταγηράσετε, εγώ ειμί», φησίν ο Θεός. Και εστί διηνεκώς».


Που σημαίνει: «Το «έως» πολλές φορές το βρίσκομε στην Θεία Γραφή με την έννοια του «συνεχώς». «Έως ότου βάλω τους εχθρούς σου κάτω από τα πόδια σου»· και συνεχίζουν να είναι αιώνια. «Και δεν επέστρεψε το περιστέρι στον Νώε, έως ότου στέγνωσε η γη»· και ούτε επέστρεψε ποτέ. «Έως ότου φθάσετε σε βαθιά γεράματα, εγώ υπάρχω, λέει ο Θεός»· και συνεχίζει να υπάρχει αιώνια». Και προσθέτει: «Η τελευταία του Κυρίου διάθεσις, Ιωάννην τω παρθένω την Θεοτόκον συστήσαντος και τας εκατέρων παρθενίας συνάψαντος, ηνίκα επί του σταυρού τον ζωοποιόν υπέμεινε θάνατον».

Δηλαδή: «Η τελευταία επιθυμία του Κυρίου, ο οποίος παρέδωσε την Θεοτόκο στον παρθένο Ιωάννη, συνδέοντας την μία παρθενία και των δύο, όταν βρίσκονταν πάνω στον σταυρό υπομένοντας τον θάνατο που χάρισε την ζωή» (Επιστολή προς τον κόμητα Ερμίνο). Και στην επιστολή του προς τον Θεόφιλο, γράφει: «Πάσαν γαρ μήτραν μίξις και συνουσία ανοίγνυσι, την δε τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν κυήσασαν, αυτός συλληφθείς ασπόρως προερχόμενος ήνοιξε, και πάλιν εσφραγισαμένην κατέλιπεν». Δηλαδή, «Γιατί κάθε μήτρα ανοίγεται από τη σαρκική ένωση και συνουσία, εκείνη όμως που γέννησε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό την άνοιξε εκείνος που η σύλληψή του έγινε χωρίς σπέρμα και την άφησε και πάλι κλειστή».

Ο Τρεμπέλας αναφέρει: «Δεν έπεται εκ του «έως ου», ότι έγνω αυτήν μετά ταύτα. Αυτός ο Loisy ωμολόγησεν ότι «η σημείωσις αύτη…δεν περιέχει θετικήν άρνησιν της μετέπειτα παρθενίας της Μαρίας, διότι η προσοχή του συγγραφέως της είναι στραμμένη ολόκληρος προς την γέννηση του Ιησού».

Για την φράση «
έτεκε τον Υιόν αυτής τον πρωτότοκον», ο Τρεμπέλας πάλι στο υπόμνημά του Εις το Κατά Ματθαίον, παραθέτει την ερμηνεία του Ζιγαβηνού (ο οποίος σε πολλά ερμηνευτικά ακολουθεί τον ιερό Χρυσόστομο): «Πρωτότοκον δε λέγει νυν ου τον πρώτον εν αδελφοίς, αλλά τον και πρώτον και μόνον. Εστί γαρ τι και τοιούτον είδος εν ταις σημασίαις του πρωτοτόκου. Και γαρ πρώτον εστίν, οτε τον μόνον η Γραφή καλεί «ως το Εγώ ειμί Θεός πρώτος και μετ' εμέ ουκ εστίν έτερος».

Πουθενά στην Αγία Γραφή δεν αναφέρονται οι αδελφοί του Ιησού «ως τέκνα της Μαρίας». Αξίζει να σημειωθεί ότι η λέξη «αδελφός», στην Αγία Γραφή σημαίνει (και) τον μακρινότερο συγγενή. Πχ. Ο Αβραάμ αποκαλεί τον Λώτ «αδελφό» του (Γέννεση ιγ', ενώ ήταν θείος του Λώτ. ["Ν": κατά την ορθότερη, κατά τη γνώμη μου, άποψη, πρόκειται για παιδιά του Ιωσήφ από πρώτη σύζυγό του, που ονομαζόταν Σαλώμη (=Ειρήνη)].


Ο πολυμαθής εις τους Πατέρες και εις την Αγία Γραφή, ο 
άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, αναφέρει στο Πηδάλιο: «Παρθένον δε αυτήν ανεκήρυξε η αγία και οικουμενική έκτη Σύνοδος προ τόκου, και εν τόκω, και μετά τόκον, ταύτην ειπείν αειπάρθενον· περί εις λέγει ο άγιος Επιφάνιος» τις ποτε Μαρίαν ειπών, και διερωτηθείς, ουχί την Παρθένον προσέθετο; Και ο Ιερώνυμος (διαλόγω β κατά Πελαγίου), μόνος, φησί, ο Χριστός τας κεκλεισμένας πύλας της παρθενικής μήτρας ηνέωξε, αι και εξής κεκλεισμέναι διέμειναν…Αειπάρθενον ταύτην κηρύττει και ο πρώτος κανών της εν Τρούλλω Οικουμενικής Έκτης Συνόδου».

Τέλος, αναφέρουμε και την μαρτυρία- ερμηνεία του αγίου Αμβροσίου Μεδιολάνων (Μιλάνου) στην προφητεία του Ιεζεκιήλ. Ο άγ. Αμβρόσιος εξισώνεται με τον Μ. Βασίλειο και τον Μ. Αθανάσιο κατά τον Στ. Παπαδόπουλο (βλ. Β' τόμο πατρολογίας, σελ. 644). Ο Θεός δείχνει έναν ναό στον Ιεζεκιήλ, ο οποίος ουδέποτε υπήρξε ως οικοδόμημα υλικό. Του εφιστά την προσοχή σε μία από τις πολλές πύλες, δια της οποίας ο Κύριος πέρασε και για αυτό το λόγο δεν θα περάσει άνθρωπος ποτέ. Ο Ναός ο πνευματικός είναι η Εκκλησία του Χριστού (Εφεσίους β 19- 22, Εβραίους γ 6, Α’ Πέτρου, β 4-5), οι πύλες είναι οι πιστοί, και η πύλη εκείνη είναι η μήτρα της Θεοτόκου.


«Και με επέστρεψε κατά την οδόν της εξωτέρας πύλης του αγιαστηρίου της βλεπούσης κατά ανατολάς· και αύτη ήτο κεκλεισμένη. Και είπε Κύριος προς εμέ, Η πύλη αύτη θέλει είσθαι [=θα είναι] κεκλεισμένη, δεν θέλει ανοιχθή, και άνθρωπος δεν θέλει [=δεν θα] εισέλθει δι' αυτής· διότι Κύριος ο Θεός του Ισραήλ εισήλθε δι' αυτής, διά τούτο θέλει είσθαι κεκλεισμένη. Αύτη θέλει είσθαι διά τον άρχοντα· ο άρχων, ούτος θέλει καθήσει εν αυτή διά να φάγη άρτον ενώπιον του Κυρίου· θέλει εισέλθει διά της οδού της στοάς της πύλης ταύτης και διά της αυτής οδού θέλει εξέλθει» (Ιεζεκιήλ, κεφ. 44 (μδ') 1-3).


Σε αυτήν την θαυμάσια προφητεία, βλέπει ο άγιος να προφητεύεται το αειπάρθενο της Θεοτόκου. Στο έργο του «De institutione virginis», που γράφτηκε «για να αναιρέσει απόψεις που αμφισβητούσαν την αειπαρθενία της Θεοτόκου» (Β’ τόμος πατρολογίας Παπαδόπουλου, σελ. 661), αναφέρεται: «Τις εστίν αύτη η πύλη, ειμή Μαρία κεκλεισμένη δια τούτο, διότι παρθένος; Πύλη λοιπόν η Μαρία, δι’ ης ο Χριστός εισήλθεν εις τούτον τον κόσμον, ότε εκ παρθενικού τόλου προήλθε, τα της παρθενίας κλείθρα μη λύσας».


Βιβλιογραφία:

1. Β' Τόμος πατρολογίας Στ. Παπαδόπουλου
2. Έργα αγίου Ισίδωρου Πηλουσιώτου, ΕΠΕ τόμος 1ος
3. Υπόμνημα Π. Τρεμπέλα, «Εις το Κατά Ματθαίον»
4. Πηδάλιο αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου
Πηγή sophia-ntrekou.gr | Αέναη επΑνάσταση



Διάλογοι FaceBook group-Sophia.Drekou 3 Ιουνίου 2015

Τσίτσος Βασίλειος: Καλησπέρα Σοφία, καλησπέρα σε όλη την ομάδα και μη ...Ως ελαφρώς ασχολούμενος περί την θεολογία τα τελευταία σαράντα χρόνια της ζωής μου, θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω κάθετα στην μη αναφορά στο δόγμα ...Δύο πράγματα είναι η Ορθοδοξία μας ...Δόγμα (όχι δογματική ή δογματισμός) και Χρηστοήθεια (όχι ηθική ή ηθικισμός) Χωρίς αυτά τα δύο δεν μπορεί κανένας να εκφέρει ορθή (σωστή) άποψη περί του τρόπου ζωής που μας δίδαξε ο Σαρκωμένος Θεός και μας διδάσκει μετά την Πεντηκοστή έως σήμερα η Ορθόδοξος Εκκλησία ...(το επίθετο ορθόδοξος είναι αναγκαστική ταυτολογία για λόγους έμφασης καθότι μία είναι η Εκκλησία του Χριστού, άλλο αν σήμερα φτάσαμε στο σημείο να μιλάμε για Εκκλησίες, ακόμα και για Εκκλησία του Διαβόλου...)


Στο θέμα του αειπαρθένου της Θεοτόκου, η απάντηση είναι πανεύκολη και διαφωνώ με το ...άβατο και αυτονόητο του κυρίου Νικολαϊδη.Όλα μα όλα μα όλα απαντιούνται στον χώρο της Εκκλησίας με την προϋπόθεση της πίστης στον Τριαδικό Θεό, που είναι και το πρώτο από τα δύο επί της ουσίας βασικά δόγματα της ορθοδόξου πίστεώς μας


Αποδεχόμενοι το Τριαδολογικό και το Χριστολογικό δόγμα, αποδεχόμαστε την Σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού από το Άγιο Πνεύμα και την Παρθένο Μαρία ...Ως άνθρωπος ο Ιησούς Χριστός δεν γεννάται κατά τον βιολογικό τρόπο της δικής μας γέννησης αλλά είναι ο Σαρκωμένος Θεός που λαμβάνει αναμάρτητον την ανθρώπινην φύσιν, ως νέος Αδάμ και παραμένοντας συνάμα ως Θεός συνένωσε τη Θεία φύση με την ανθρώπινη, χαρίζοντάς μας έτσι με τη δυνατότητα της δικής μας υποστατικής ένωσης δια της συμμετοχής μας στη ζωή και τα μυστήρια της Εκκλησίας, όπου και πάλι το Άγιο Πνεύμα κατερχόμενο είναι αυτό δια του οποίου ενωνόμαστε με τον Σαρκωθέντα Θεό.


Έτσι η σύλληψη του Ιησού από την Θεοτόκο, δεν ήταν σύλληψη υπό την κοσμική έννοια αλλά Σάρκωση του Θεού...Το δε αειπάρθενον της Θεοτόκου τονίζει το υπέρλαμπρον της αγνοίας της, παρα την παρθενία με τη σωματική έννοια του όρου ...γιατί αν και η Θεοτόκος έτεκε και παρέμεινε απειρόγαμος, πολλοί και πολλές σήμερα ακόμη παραμένουν μεν παρθένοι και παρθένες, αλλά μόνον αγνοί δεν είναι... 3 Ιουνίου 2015 στις 6:41 μ.μ.


Σοφία Ντρέκου: Βασίλη μου, ως θεολόγος και εκπαιδευτικός και δη ως σοφός προς την ορθόδοξη σκέψη που έχω διαπιστώσει κατά την άποψή μου, δικαιούσαι να ομιλείς και να δογματολογείς. Αλλά να το κάνουν άσχετοι και ουχί ειδικοί, τουλάχιστον η γράφουσα δεν αποδέχεται. Γιατί ο καθείς λέει κατά τον λογισμό του και τα πάθη του. Καλησπέρα κι από μένα και καλό απόβραδο. 3 Ιουνίου 2015 στις 6:42 μ.μ.


Τσίτσος Βασίλειος: Οι μη μυημένοι Σοφάκι μου, καλά θα κάνουν να στρωθούν στο διάβασμα και να περνάνε καμιά βόλτα και από την Ενορία τους και από κανένα μοναστήρι, αλλοιώς ας μιλάνε και ας σχολιάζουν άλλα θέματα επιχειρηματολογώντας καθείς κατά την κρίση του ...Η πίστη στο Θεό δεν είναι θέμα προσωπικού γούστου ...καλησπέρα και πάλι Σοφάκι, ευχαριστώ για το λιβάνισμα, αντιγραφή είναι αλλά στα της πίστεως χρειάζεται άριστη αντιγραφή και ουδεμία καινοτομία κατ' εντολήν του Ιησού Χριστού ...δύο εντολές έδωσε ο Χριστός ...Μία άμεση να αγαπάμε ο καθένας τον κάθε άλλο και μια έμμεση ...να μην αλλάξουμε ούτε ένα γιώτα από όσα είπε ... 3 Ιουνίου 2015 στις 6:51 μ.μ.


Νικηφόρος Νάσσος: Πολύ ορθά τα γράφετε κ. Σοφία και κ. Βασίλειε, τα δόγματα της Πίστεώς μας, ὠς άκρατος οίνος του Πνεύματος, "δεν παίρνουν νερό". Για τήν αειπαρθενία της Παναγίας μας σαφέστατος είναι ο μεγάλος μας δογματολόγος Ιω. ο Δαμασκηνός, καθώς γνωρίζετε, ο οποίος γράφει: "ὥσπερ δε συλληφθείς (ο Κύριος) Παρθένον τήν συλλαβοῦσαν ἐτήρησεν, οὕτω καί τεχθείς τήν αὐτῆς παρθενίαν ἐφύλαξεν ἄτρωτον, μόνος διελθών δι᾿ αὐτῆς και κεκλεισμένην τηρήσας αὐτήν" (MPG. 94, 1161 A). Άλλωστε και οι άλλοι Πατέρες στήν κλειστή πύλη του Ἰεζεκιήλ είδαν την αειπαρθενία της Θεοτόκου... 3 Ιουνίου 2015 στις 11:47 π.μ.


αέναη επΑνάσταση 3 Ιουνίου 2015




Σχετικά Θέματα:







Αμάρτησε η Παναγία; Πληροφορίες
για πράγματα που δεν γνωρίζουμε.


Ποιους πειρασμούς είχε η Παναγία στην επίγεια ζωή της;