Επιμέλεια: Σοφία Ντρέκου
Η ψυχή ως ζωή
Η λέξη ψυχή «είναι από τις πιο δύσκολες και στη Βίβλο και στη χριστιανική γραμματεία». Η ψυχή είναι πολυσήμαντη μέσα στην Αγία Γραφή και την πατερική γραμματεία.
Η λέξη ψυχή «είναι από τις πιο δύσκολες και στη Βίβλο και στη χριστιανική γραμματεία». Η ψυχή είναι πολυσήμαντη μέσα στην Αγία Γραφή και την πατερική γραμματεία.
Η ψυχή ως ζωή χρησιμοποιείται από τον Κύριο και τους αγίους Αποστόλους. «Εν τη υπομονή υμών κτήσασθε τας ψυχάς υμών». O φιλόσοφος, μαθηματικός Πυθαγόρας, μάς λέει ότι «Από την καθαρή ψυχή, καλύτερο μέρος πάνω στη Γη δεν έχει ο Θεός.» Ο θάνατος, σαν το καταλάβουμε είναι αθανασία. «Τι ωφελείται άνθρωπος εάν τον κόσμον όλον κερδήση, την δε ψυχήν αυτού ζημιωθή; Η τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;» [Ματθ. ιστ’ 26]
Ο Μέγας Βασίλειος: «ψυχή είναι αντίγραφο τ’ ουρανού, γιατί σε αυτήν κατοικεί ο Κύριος. Η σάρκα προέρχεται από την γη, σε αυτήν κατοικούν θνητοί άνθρωποι και άλογα ζώα».
Ο δε άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει: «Ας κάνουμε την ψυχή ουρανό. Είναι λαμπρός ο ουρανός εκ φύσεως».
Η ψυχή μας είναι αθάνατη.
Γι’ αυτό θέσπισαν οι πατέρες μας το Σάββατο να μνημονεύουμε τις ψυχές. Γιατί Σάββατο; Διότι Σάββατο σημαίνει στα Εβραϊκά κατάπαυση και επειδή και οι αποθαμένοι έπαυσαν τα βιοτικά και από τις άλλες φροντίδες, γι’ αυτό κάθε Σάββατο κάνουμε δεήσεις, μνημόσυνα και δεόμενοι στον Θεό για τις ψυχές των κεκοιμημένων.
Στον βίο του Οσίου Μακαρίου του Αιγυπτίου αναφέρεται ότι όταν ρώτησε το ξηρό κρανίο ενός ειδωλολάτρου, αν λαμβάνουν κάποια ωφέλεια οι κεκοιμημένοι, το κρανίο απάντησε: «Ναι, τίμιε πάτερ, πολλήν άνεσιν λαμβάνομεν, όταν υπέρ των κεκοιμημένων παρακαλής τον Θεόν».
Τι σημαίνει ότι οι ψυχές είναι αθάνατες;
4.mai.2013 Los Angeles, na Califórnia (Michael Nelson/EFE/EPA)
Califórnia Μάιος 2013 Σταυρός στα καμένα θύματα Καλιφόρνια (ΗΠΑ)
«Φυσικά ο μόνος που μπορεί να απαντήσει σ’ αυτή την ερώτηση είναι η Εκκλησία που περιλαμβάνει όλη την Αλήθεια. Η Αγία Γραφή το λέει καθαρά. Εκείνο που δίνει απροσμέτρητη αξία στον άνθρωπο είναι η αθάνατη ψυχή.
Χάρη σ’ αυτήν ονομάσθηκε ο άνθρωπος βασιλιάς της κτίσεως, παιδί του Θεού, προορισμένος να ζήσει στην αιωνιότητα και να κληρονομήσει τη βασιλεία των ουρανών. Γι’ αυτή την ψυχή, τον ατίμητο θησαυρό, μιλούσε ο Κύριος και έλεγε: «Τι ωφελείται ο άνθρωπος αν κερδίσει όλο τον κόσμον, αλλά ζημιωθεί την ψυχή του;» (Ματθ. ιστ' 26).
Οι αναφορές της Αγίας Γραφής στην αθανασία της ψυχής και τη μετά θάνατο ζωή είναι αναρίθμητες. Νομίζουμε πως αρκεί να δούμε τι λέει το τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής για αυτό το θέμα: «Είδα κάτω από το ουράνιο θυσιαστήριο τις ψυχές εκείνων, που είχαν σφαγεί για το λόγο του Θεού και για την πίστη στο Χριστό… Και δόθηκε στον καθένα απ’ αυτούς στολή λευκή και τους ειπώθηκε να ξεκουραστούν ακόμη λίγο καιρό, μέχρι να ολοκληρώσουν και οι σύνδουλοί τους στη γη και οι αδελφοί τους που πρόκειται να σκοτωθούν όπως και αυτοί» (Αποκ. στ' 11). Είναι φανερό ότι αναφέρεται σε ψυχές ζωντανές και με πλήρη συνείδηση, που ζουν και επικοινωνούν μεταξύ τους.
Παρόμοιες αλήθειες εκφράζουν και οι Πατέρες της Εκκλησίας. Η ψυχή, κατά το Μ. Αθανάσιο, είναι αυθυπόστατη και αυτοκίνητη. Αυτή κινεί το σώμα και η ίδια δεν κινείται από άλλη δύναμη. Επομένως αφού η ψυχή κινείται μόνη της και μετά την εκδημία της από το σώμα, μπορεί να κινείται με τις δικές της δυνάμεις. Διότι δεν είναι η ψυχή που πεθαίνει, αλλά επειδή αυτή αναχωρεί, πεθαίνει το σώμα. Αν το υλικό σώμα διαλύεται μετά το χωρισμό του από την ψυχή, όμως δεν ισχύει το ίδιο και για την πνευματική φύση της ψυχής. Αυτή εξακολουθεί να ζει.
Η διδασκαλία του Χριστιανισμού είναι ξεκάθαρη. ΤΙ άλλο μαρτυρεί η υπόσχεση του Χριστού στο μετανοημένο ληστή πάνω στο σταυρό; «Σήμερον μετ’ εμού έση εν τω παραδείσω». Συνδέει τη μία ζωή με την άλλη χωρίς να μεσολαβεί τίποτε. Ο ληστής ζήτησε από τον Κύριο να τον θυμηθεί. Και ο Χριστός του παραχωρεί θέση μαζί Του στον Παράδεισο. Και του την παραχωρεί όχι στο απώτερο μέλλον, αλλά στο άμεσο παρόν, σήμερα πριν ο ήλιος δύσει.
Η ψυχή, λοιπόν, του πιστού, ευθύς μετά την εκδημία, μεταφέρεται σε τόπο όπου είναι ο Χριστός. Και όλα αυτά με πλήρη συνείδηση και εγρήγορση. Πώς αλλιώς θα ερμηνεύσουμε την επιθυμία του αποστόλου Παύλου, «επιθυμώ να πεθάνω και να είμαι μαζί με το Χριστό» (Φιλ. α' 23). Η άμεση αυτή κοινωνία και επικοινωνία των ψυχών με το Χριστό είναι γι’ αυτές πηγή χαράς, ειρήνης, αναπαύσεως.
Προαπολαμβάνουν πνευματικά αγαθά, έως ότου αναστηθούν και τα σώματα άφθαρτα, για να συναπολαύσουν «ά οφθαλμός ουκ είδε και ους ουκ ήκουσε και επί καρδίαν αναθρώπου ουκ ανέβη…» (Α' Κορ. β' 9)
Βρίσκονται επομένως μακριά από τη χριστιανική διδασκαλία, όσοι νομίζουν ότι οι ψυχές φθείρονται ή εξαφανίζονται ή κοιμούνται ή ναρκώνονται ή μετασαρκώνονται μετά την εκδημία. Οι ψυχές και μετά το θάνατο του σώματος εξακολουθούν να ζουν, να αισθάνονται, να γνωρίζουν και να αναγνωρίζουν με πλήρη αυτοσυνειδησία.» [«Τι σημαίνει ότι οι ψυχές είναι αθάνατες;» από το Περιοδικό «Η Δράση μας» xfd.gr, σύνδεσμοι www.sophia-ntrekou.gr]
Ο δογματολόγος και Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανδρέας Θεοδώρου († 2004) στο βιβλίο του «Απαντήσεις σε ερωτήματα Δογματικά» και στην σελ. 67 μας αποσαφηνίζει δογματικά, αν τα ζώα έχουν ψυχή. Και μας λέει: «Αναμφισβήτητα έχουν. Για τις ψυχές των ζώων κάνει ευρύ λόγο η Αγία Γραφή. Η Γένεση ιδιαίτερα γράφει:
Πρέπει όμως να κάνουμε μια διασάφηση. Η λέξη «ψυχή» δεν είναι λέξη μονοσήμαντη. Έχει πολλές έννοιες στην Αγία Γραφή. Έτσι μπορεί να σημαίνει τη ζωή του ανθρώπου, την πνευματική του ουσία, που είναι σε αξία πολυτιμότερη από τον κόσμο ολόκληρο. Στα ζώα σημαίνει τη ζωτική δύναμη, που μαζί με το φυσικό τους ένστικτο τα συγκρατεί στο είναι και τα κατευθύνει στην εκπλήρωση του φυσιολογικού σκοπού της υπάρξεως τους. Η ψυχή του ζώου βρίσκεται στο αίμα του («ότι το αίμα αυτού ψυχή» Δευτ. 12,23)
Όπως γίνεται νοητό, η ψυχή των ζώων δεν μπορεί να ταυτιστεί με τη λογική ψυχή των ανθρώπων, που είναι φύση νοερά και άυλη, προέρχεται από την πνοή του Θεού και είναι «εικόνα» Θεού, αθάνατη και ακατάλυτη. Είναι όμως παράλογο ορισμένες εκδηλώσεις των ζώων, συγκινησιακές ευαισθησίες και άλλες δεξιότητες, να τις εξισώνουμε με τα λογικά και πνευματικά εκδηλώματα της ανθρώπινης ψυχής. Είναι φυσικές ορμές, ένστικτα, που υπάρχουν στην ουσία του ζώου και τίποτα περισσότερο.
Η ψυχή των ζώων δεν είναι αθάνατη. Με το θάνατο του ζώου η ύπαρξή του εξαφανίζεται. Χάνεται οριστικά. Το ζώο δεν πρόκειται να αναστηθεί εκ των νεκρών κατά την κοινή ανάσταση. Ως άλογο ων δεν είναι υπεύθυνο για τα ενεργήματά του, δια τούτο δεν πρόκειται να λογοδοτήσει στον πλάστη του.
Τα ζώα είναι πλάσματα θελημένα από το Θεό, χαριτωμένα και όμορφα. Έχουν συγκεκριμένο λόγο υπάρξεως. Συγγενεύουν με τον άνθρωπο, γιατί τόσο αυτά όσο και οι άνθρωποι έχουν το λόγο υπάρξεως τους – διαφορετικό φυσικά σε κάθε περίπτωση – στη δημιουργική ενέργεια του Θεού. Αυτά καθ' αυτά έχουν την όποια αξία τους, ως πλάσματα του κοινού Πατέρα, γι’ αυτό ο άνθρωπος πρέπει εν μέτρω να τα αγαπά, να τα φροντίζει και όχι να τα βασανίζει και να τα καταστρέφει.
Η αγάπη προς τα ζώα είναι εκδήλωση χριστιανικής αγάπης και ευγνωμοσύνης προς το δωρεοδότη Κύριο, που τόσο απλόχερα έπλασε τα όντα του, που πολλές φορές εξυπηρετούν (κυρίως τα ζώα) με κάθε τρόπο τον άνθρωπο.»
Βρίσκονται επομένως μακριά από τη χριστιανική διδασκαλία, όσοι νομίζουν ότι οι ψυχές φθείρονται ή εξαφανίζονται ή κοιμούνται ή ναρκώνονται ή μετασαρκώνονται μετά την εκδημία. Οι ψυχές και μετά το θάνατο του σώματος εξακολουθούν να ζουν, να αισθάνονται, να γνωρίζουν και να αναγνωρίζουν με πλήρη αυτοσυνειδησία.» [«Τι σημαίνει ότι οι ψυχές είναι αθάνατες;» από το Περιοδικό «Η Δράση μας» xfd.gr, σύνδεσμοι www.sophia-ntrekou.gr]
Τα ζώα έχουν ψυχή;
The Dove Sent Forth from the Ark of Noe 1866 by Gustave Dore
Ο δογματολόγος και Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανδρέας Θεοδώρου († 2004) στο βιβλίο του «Απαντήσεις σε ερωτήματα Δογματικά» και στην σελ. 67 μας αποσαφηνίζει δογματικά, αν τα ζώα έχουν ψυχή. Και μας λέει: «Αναμφισβήτητα έχουν. Για τις ψυχές των ζώων κάνει ευρύ λόγο η Αγία Γραφή. Η Γένεση ιδιαίτερα γράφει:
«Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ἐξαγαγέτω τὰ ὕδατα ἑρπετὰ ψυχῶν ζωσῶν», «...ἐξαγαγέτω ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν κατὰ γένος, τετράποδα καὶ ἑρπετὰ καὶ θηρία τῆς γῆς κατὰ γένος».
Πρέπει όμως να κάνουμε μια διασάφηση. Η λέξη «ψυχή» δεν είναι λέξη μονοσήμαντη. Έχει πολλές έννοιες στην Αγία Γραφή. Έτσι μπορεί να σημαίνει τη ζωή του ανθρώπου, την πνευματική του ουσία, που είναι σε αξία πολυτιμότερη από τον κόσμο ολόκληρο. Στα ζώα σημαίνει τη ζωτική δύναμη, που μαζί με το φυσικό τους ένστικτο τα συγκρατεί στο είναι και τα κατευθύνει στην εκπλήρωση του φυσιολογικού σκοπού της υπάρξεως τους. Η ψυχή του ζώου βρίσκεται στο αίμα του («ότι το αίμα αυτού ψυχή» Δευτ. 12,23)
Όπως γίνεται νοητό, η ψυχή των ζώων δεν μπορεί να ταυτιστεί με τη λογική ψυχή των ανθρώπων, που είναι φύση νοερά και άυλη, προέρχεται από την πνοή του Θεού και είναι «εικόνα» Θεού, αθάνατη και ακατάλυτη. Είναι όμως παράλογο ορισμένες εκδηλώσεις των ζώων, συγκινησιακές ευαισθησίες και άλλες δεξιότητες, να τις εξισώνουμε με τα λογικά και πνευματικά εκδηλώματα της ανθρώπινης ψυχής. Είναι φυσικές ορμές, ένστικτα, που υπάρχουν στην ουσία του ζώου και τίποτα περισσότερο.
Η ψυχή των ζώων δεν είναι αθάνατη. Με το θάνατο του ζώου η ύπαρξή του εξαφανίζεται. Χάνεται οριστικά. Το ζώο δεν πρόκειται να αναστηθεί εκ των νεκρών κατά την κοινή ανάσταση. Ως άλογο ων δεν είναι υπεύθυνο για τα ενεργήματά του, δια τούτο δεν πρόκειται να λογοδοτήσει στον πλάστη του.
Τα ζώα είναι πλάσματα θελημένα από το Θεό, χαριτωμένα και όμορφα. Έχουν συγκεκριμένο λόγο υπάρξεως. Συγγενεύουν με τον άνθρωπο, γιατί τόσο αυτά όσο και οι άνθρωποι έχουν το λόγο υπάρξεως τους – διαφορετικό φυσικά σε κάθε περίπτωση – στη δημιουργική ενέργεια του Θεού. Αυτά καθ' αυτά έχουν την όποια αξία τους, ως πλάσματα του κοινού Πατέρα, γι’ αυτό ο άνθρωπος πρέπει εν μέτρω να τα αγαπά, να τα φροντίζει και όχι να τα βασανίζει και να τα καταστρέφει.
Η αγάπη προς τα ζώα είναι εκδήλωση χριστιανικής αγάπης και ευγνωμοσύνης προς το δωρεοδότη Κύριο, που τόσο απλόχερα έπλασε τα όντα του, που πολλές φορές εξυπηρετούν (κυρίως τα ζώα) με κάθε τρόπο τον άνθρωπο.»
ΠΗΓΗ: www.sophia-ntrekou.gr.
Περισσότερα Θέματα: ΖΩΑ, Αγία Γραφή, Εσχατολογία, Θάνατος, Θεολογία
1 σχόλιο:
Μία γνώμη πρός τόν\τήν αρθρογράφο. Πολύ σωστά αναφέρεται ότι η εκκλησία κρατεί τήν αλήθεια αλά τά γραφόμενά σας λένε άλλα πράγματα. Στό υπαρξιακό αυτό θέμα περί αθανασία τής ψυχής πού πέρασε καί διεπότησε ολόκληρη τήν υμνογραφία της, η εκκλησία τό δέχτηκε υπό όρους καί προυποθέσεις διότι αυτό υπήρξε Πλατωνική διδασκαλία καί δέν είναι χριστιανικής προελεύσεως.Τρία βασικά πράγματα περιλαμβάνουν αυτές οι προυποθέσεις. Πρώτον οι ψυχές δέν είναι αιώνιες αλλά κτιστές.Δεύτερον ότι η ψυχή επουδενί ταυτίζεται μέ τόν άνθρωπο(άλλο ψυχή καί άλλο άνθρωπος ο οποίος είναι ψυχοσωματική οντότητα)Καί τό τρίτο καί σπουδαιότατο είναι ότι η αθανασία τού ανθρώπου δέν στηρίζεται στήν αθανασία τής ψυχής αλλά στήν ανάσταση τού ΧΡΙΣΤΟΥ καί στήν μελοντική ανάσταση τών σωμάτων.Στήν δέ ορθόδοξη πατερική παράδοση αθανασία τού ανθρώπου δέν είναι η ζωή τής ψυχής πέραν τού τάφου αλλά η υπέρβαση τού θανάτου μέ τήν χάρη τού ΧΡΙΣΤΟΥ
Δημοσίευση σχολίου