πίνακας ζωγραφικής του Michael Ancher
(Μίκαελ Άνκερ), Nemocná dívka (1882)
(Μίκαελ Άνκερ), Nemocná dívka (1882)
Σοφία Ντρέκου
Ένα από τα θέματα που απασχολούν συνήθως, όσοι/ες νηστεύουν, είναι και το δίλημμα, να νηστέψουμε ή να μην νηστέψουμε επειδή τυγχάνει να είμαστε άρρωστοι σε περίοδο νηστείας.
Το δίλημμα αυτό είναι διαχρονικό και απασχολούσε, όπως φαίνεται από το κείμενο, όλους τους χριστιανούς της κάθε εποχής. Ας δούμε τι απάντησε ο Άγιος Τιμόθεος* Επίσκοπος Αλεξανδρείας, σε μια από τις Κανονικές Αποκρίσεις του, στην ίδια ακριβώς ερώτηση που θέτουμε εμείς σήμερα. Ακολουθεί το κείμενο, η ερμηνεία του Βαλσαμώνα*, η ελεύθερη μετάφρασή του, και τα δικά μας σχόλια κατανόησης.
Ερώτησις: «Εάν τις η ασθενών και εκτακείς πάνυ από της πολλής ασθενείας, και έλθη το άγιον Πάσχα‧ πάντως οφείλει νηστεύσαι, ή απολύει αυτόν ο κληρικός λαμβάνειν, ου δύναται, ή και έλαιον και οίνον, δια την πολλήν ασθένειαν.»
Απόκρισις: «Απολύεσθαι οφείλει μεταλαμβάνειν και την τροφής και του ποτού ο ασθενών, προς ό δύναται βαστάσαι.Το γαρ μεταλαμβάνειν ελαίου τον άπαξ εκτακέντα δίκαιόν εστι.»
Βαλσαμών, ερμηνεία: Περί νοσούντος και εκτακέντος υπό της νόσου η ερώτησις‧ ει οφείλει εν τη δια το Πάσχα νηστεία πάντως νηστεύσαι, αντί του, απαραιτήτως, ασυμπαθώς, η μετασχείν οίνου και ελαίου δια την ασθένειαν. Η δε απόκρισις λέγει, ότι τον εκτακέντα εκ νοσού, δίκαιον και οίνου και ελαίου μεταλαμβάνειν, ως δύναται υπομείναι, ήγουν, ή διόλου, ή εν ημέραις τισί, κατά την κρίσιν του οικονομούντος αυτόν. Σημειωτέον ουν εκ τούτου του κανόνος και εκ του η', ότι η νηστεία της Τεσσαρακοστής του Πάσχα ξηροφαγία εστίν, αλλά και οίνου αποχή. Τινές δε και εν αμφοίν τοις κανόσι τούτοις, την εν τω Πάσχα νηστείαν, την των αγίων Παθών εβδομάδα λέγουσιν είναι, και ου πάσαν την Τεσσαρακοστήν. PG 138, 896D -897Β.
Ελεύθερη μετάφραση: Περί νοσούντος και ταλαιπωρημένου- λιωμένου από κάποια νόσο είναι το θέμα της ερώτησης, εάν οφείλει για τη νηστεία του Πάσχα να νηστεύσει κατά πάντα όπως οι άλλοι ή αν μπορεί να καταλύσει οίνο και έλαιο χάρη της ασθένειάς του. Η απόκριση λέγει, ότι για τον ταλαιπωρημένο- λιωμένο από τη νόσο είναι δίκαιο να καταλύει οίνο και έλαιο, όσο δύναται να υπομείνει, δηλαδή, ή να μην καταλύσει καθόλου, ή να καταλύσει μερικές ημέρες, κατά την κρίση του οικονομούντος αυτόν, δηλαδή του πνευματικού του. Σημειωτέον ότι από αυτόν τον κανόνα και τον η', ότι η νηστεία της Τεσσαρακοστής του Πάσχα είναι ξηροφαγία, αλλά και αποχή από οίνο. Ορισμένοι και από τους δύο κανόνες ετούτους συνάγουν ότι οι κανόνες εδώ ως νηστεία του Πάσχα εννοούν την Μεγάλη Εβδομάδα και όχι όλη την Τεσσαρακοστή.
Σχόλια κατανόησης: To όλο θέμα εναπόκεινται στον Πνευματικό μας. Αυτός θα μας πει αν θα καταλύσουμε όλες τις ημέρες οίνο και έλαιο ή όποια άλλη μη νηστίσιμη τροφή αντίθετα με αυτές που λέει η νηστεία. Εμείς από την πλευρά μας πρέπει να τον ενημερώσουμε τον Πνευματικό μας με υπευθυνότητα και συνέπεια για τα προβλήματα υγείας που τυγχάνει να έχουμε ώστε να μπορέσει να λάβει γνώση της καταστάσεώς μας και να μας συμβουλέψει αναλόγως. Αν αποφασίσουμε από μόνοι μας να κόψουμε και να ράψουμε τη νηστεία αναλόγως την κρίση μας, αυτό δεν είναι ορθό για πάρα πολλούς λόγους οι οποίο δεν είναι του παρόντος να αναφερθούν.
Σημειώσεις:
*Ο Θεόδωρος Βαλσαμών (12ος αιώνας) υπήρξε ορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας νομικός εκκλησιαστικού δικαίου και τιτουλάριος Πατριάρχης Αντιοχείας. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Αρχικά είχε διοριστεί Διάκονος και αργότερα Νομοφύλακας και Χαρτοφύλακας της μεγάλης Εκκλησίας (Νομοφύλαξ - υπεύθυνος της Νομικής Σχολής). Το 1190 έγινε Πατριάρχης Αντιοχείας, αλλά δεν απόλαυσε του θρόνου, διότι οι Λατίνοι Σταυροφόροι είχαν εγκαθιδρύσει Λατινικά Πατριαρχεία στην Αντιόχεια και στα Ιεροσόλυμα.
*Τιμόθεος Γ' Αλεξανδρείας ο Σαλοφάκιολος (460-482 μ.Χ.) Απεμακρύνθη και επανήλθε δύο φορές στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο της Αλεξάνδρειας κατά την διάρκεια των εντόνων εκκλησιαστικών συγκρούσεων Ορθοδόξων και Μονοφυσιτών. Παρέμεινε πιστός στην Ορθόδοξη διδασκαλία.
Ορθοδοξία, Θρησκεία και πολιτική 14 Μαρτίου 2016Τσίτσος Βασίλειος: Ευφρωσύνη, έθεσα το ερώτημα εκ των υστέρων μόνο και μόνο γιατί κάποιοι το ανέφεραν στην ομάδα, ως αντιορθόδοξο... 9 Μαρτίου 2016 στις 2:50 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: Η Γιαγιά σου έπραττε εσφαλμένα Βασίλειε που δεν κατέλυε λάδι Σαβ/κα. Κατά τα άλλα το γνωρίζεις ότι η Νηστεία δεν είναι δογματικό θέμα και οι κανόνες της εκκλησίας έχουν αμβλυνθεί κατά περίπτωση. Το τρέχον είναι άλαδον Τετάρτη και Παρασκευή και η αυστηρή, πρώτη νηστεία άλαδον όλη την εβδομάδα εκτός Σαβ/κου, όπως γνωρίζεις κι εσύ καλύτερα. 15 Μαρτίου 2016 στις 9:42 μ.μ.
Τσίτσος Βασίλειος: Μικρά διόρθωσις ... Η γιαγιά δεν κατέλυε λάδι ούτε τα ΣαββατοΚύριακα κατ' επιλογή της... γιατί είναι αυτό λάθος; 15 Μαρτίου 2016 στις 9:49 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: Βασίλη είναι αναστάσιμος ημέρα η Κυριακή γι'αυτό! και δεν Νηστεύουμε ποτέ κατ'επιλογήν μας αλλά κατά την εκκλησιαστική τάξη. 15 Μαρτίου 2016 στις 9:53 μ.μ.
ΜΑΡΙΑ ΚΑΜΠΟΥΡΗ: Σοφία Ντρέκου, Είναι ακριβώς ό,τι έχω ακούσει από τον Πνευματικό μου, αυτά που λέει η Σοφία. 16 Μαρτίου 2016 στις 1:10 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: ΜΑΡΙΑ μου, Καλή Σαρακοστή με την ευχή του πνευματικού σου να έχουμε! 16 Μαρτίου 2016 στις 10:22 μ.μ.
ΜΑΡΙΑ ΚΑΜΠΟΥΡΗ: Είμαι σίγουρη ότι αν σε γνώριζε, θα τον ανέπαυε η γνήσια ταπεινή ψυχή σου. Αμήν, Σοφία μου. 16 Μαρτίου 2016 στις 10:27 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: Μαρία μου, η δική σου είναι, γι'αυτό βλέπεις και τους άλλους τοιουτοτρόπως! 16 Μαρτίου 2016 στις 10:29 μ.μ.
George Philalethe: Για να βγαίνουν σαράντα μέρες(Σαρακοστή), τα Σαββατοκύριακα μένουν εκτός. Για τους αδύναμους σωματικά(ή και πνευματικά), δεν πρέπει να γίνεται νηστεία, διότι προκαλείται "σωματοκτονία" και "σκότωση της ψυχής". Σε αυτές τις περιπτώσεις ο σκοπός της νηστείας έχει ήδη εκπληρωθεί... Καλησπέρες. 16 Μαρτίου 2016 στις 10:33 μ.μ.
ΜΑΡΙΑ ΚΑΜΠΟΥΡΗ: Σοφάκι μου, ξέρεις τι πιστεύω;;; Εμείς οι χριστιανοί μαθαίνουμε σιγά σιγά να βλέπουμε την καλοσύνη και την ταπείνωση στο πρόσωπο των αδερφών κι ίσως νομίζουμε καμιά φορά, ότι μια στάλα έχουμε κι οι ίδιοι. Είναι, όμως, ανάξια λόγου μπροστά στο μεγαλείο της ταπείνωσης της Παναγιάς μας, των Αγίων και πάνω ... πιο πάνω όλων όσων υπήρξαν ή θα υπάρξουν: του Εσταυρωμένου Θεού! ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ! ΧΩΜΑ! 16 Μαρτίου 2016 στις 10:34 μ.μ.
ΜΑΡΙΑ ΚΑΜΠΟΥΡΗ: George Philalethe, Καλή Σαρακοστή, Γιώργο μου... 16 Μαρτίου 2016 στις 10:38 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: George, καλησπέρα Γιώργο μου. Την πορεία που θα ακολουθήσουν οι ασθενείς είτε ψυχικά είτε σωματικά της νηστείας, θα πάρουν ευλογία από κοινού ο πιστός/ή, με τον πνευματικό τους. Έτσι θα αισθάνονται και την Θεία προστασία. Τώρα αν δεν έχουν.... 16 Μαρτίου 2016 στις 10:39 μ.μ.
George Philalethe: Ναι, ας πάρουν και ευλογία φυσικά από τον πνευματικό, δεδομένου βέβαια ότι ο ίδιος είναι στοιχειωδώς διακριτικός... Ευχαριστώ και καλή Σαρακοστή!!! 16 Μαρτίου 2016 στις 10:42 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: Το ξέρεις ότι συμφωνώ και ότι θέλει προσοχή μεγάλη η επιλογή του πνευματικού. Καλή Σαρακοστή αντεύχομαι θερμά! 16 Μαρτίου 2016 στις 10:44 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: Μακρυά από μας ο γεροντισμός. Διάκριση όσο δύναται διάκριση. 17 Μαρτίου 2016 στις 3:52 π.μ.
Αλέξανδρος Σουρτζής: Φίλοι μου, καλύτερα μπριζόλα με ευλογία παρά αλάδωτο χωρίς ευλογία... Η υπακοή ανώτερη της νηστείας! Μόνο σε αιρετικές θέσεις δεν κάνουμε υπακοή, δλδ αν μας πει ο Γέροντας "παιδί μου ο Πάπας έχει δίκιο" θα του πούμε "Γέροντα, σφάλλεις και υπακοή δε σου κάνω". 17 Μαρτίου 2016 στις 2:00 π.μ.
ΜΑΡΙΑ ΚΑΜΠΟΥΡΗ: Αλέξανδρος Σουρτζής, Αλέξανδρέ μου, πόσο δίκιο έχεις! Έχω φάει μέσα στη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου κρέας κι απ' όλα τα αρτύσιμα, με ευλογία για να εκτονωθεί μια εξαιρετικά πειρασμική κατάσταση. Και η υπακοή έκανε το θαύμα, η νηστεία δεν ήταν η λύση. Διάκριση του Πνευματικού και εμπιστοσύνη εκεί, ακόμα και στο παράλογο, πλην αιρέσεων. Να σ' έχει ο Θεός καλά, μαζί με όλους. Για την δύσκολη καθημερινότητά σου ξέρεις τι πιστεύω;;; Σ' έχει ο Θεός να φυλάς σε πόστο "Θερμοπύλες"!!! Και μέσα απ' την σκληρή δοκιμασία πάνω στην ύλη, εσύ να πράττεις έργο αγαθό και πνευματοφόρο και Θεάρεστο. ΑΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΑΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΟΙ "ΛΕΩΝΙΔΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ" μέσα στον κόσμο, και στις μέρες μας, ειλικρινά, δεν ξέρω μήπως είναι και δυσκολότερες αυτών που βρίσκονται σε "ξενιτεία"!!! 17 Μαρτίου 2016 στις 1:41 μ.μ.
George Philalethe: Αλέξανδρε, με όλη την εκτίμηση που έχω στην υπακοή, η Ορθόδοξη θέση για τον -όχι γέροντα αλλά- πνευματικό καθοδηγητή είναι ότι πρέπει να είναι θεούμενος, δηλαδή ζων άγιος. Αυτός που θα βρει έ ν α ν αξιόπιστο πνευματικό καθοδηγητή στις μέρες μας… By Philalethe00
Πολλοί "πνευματικοί" συστηματικά συμβάλλουν στην καταστροφή των πνευματικών τέκνων τους, για αυτό και ο άγιος Ιγνάτιος έλεγε ότι αυτός που θα ακολουθήσει "άπειρο"(όχι αιρετικό) ποιμένα καταδικάζεται μαζί του(πρβλ. Ματθ. 15,14-15). Επίσης πολλοί μεγάλοι κοινοβιάτες άγιοι όπως ο άγιος Σιλουανός δεν είχαν πνευματικό καθοδηγητή, παρά μόνο φυσικά τον (αιρετό) ηγούμενο/γέροντα για τα διοικητικά θέματα. 17 Μαρτίου 2016 στις 6:49 μ.μ.
Τσίτσος Βασίλειος: Διάλογος σε ένα θέμα σημαίνει διαβάζω ή ακούω, τις θέσεις και τα ερωτήματα των άλλων, και αν τα καταλάβω, απαντώ, αν όχι ερωτώ ζητώντας διευκρινήσεις... Εν συνεχεία διατυπώνω τις αντιρρήσεις μου, τις θέσεις μου, και περιμένω με τη σειρά μου να κάνει ο συνομιλητής μου το ίδιο... μερικές φορές δίνουμε την εντύπωση, ότι αντί να ακούσουμε ή διαβάσουμε τις απόψεις του άλλου ή άλλων, εμείς σκεπτόμαστε τα δικά μας και επί αυτών που είπε ή έγραψε ο άλλος ... και έτσι δημιουργούνται παρεξηγήσεις, εκεί που επί της ουσίας δεν υπάρχουν. 18 Μαρτίου 2016 στις 1:45 π.μ.
Σοφία Ντρέκου 25 Φεβρουαρίου 2017 στις 8:01 μ.μ.: Ένα από τα σοβαρά θέματα που μας απασχολούν συνήθως, όσοι νηστεύουν, είναι και το δίλημμα μεταξύ του να νηστέψουμε ή να μην νηστέψουμε επειδή τυγχάνει να είμαστε άρρωστοι την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής.
Aggelos Aslanidis: Ο γιατρός είναι αρμόδιος για να δώσει διαιτολόγιο στον ασθενή και όχι κανείς άλλος. 51 εβδομάδες
Σοφία Ντρέκου: κ. Aggelos, ο πνευματικός δεν δίδει διαιτολόγιο παρά μόνο ο ιατρός. Αλλά θα δώσει την ευχή του μέσα στην Μεγάλη Σαρακοστή να κάνουμε την απαραίτητη διατροφή. Έτσι απλά. Καλή Σαρακοστή και Καλημερα.· 51 εβδομάδες
Ανδρέας Τσόλιας: "Ένας που είναι σοβαρά ασθενής δεν χρειάζεται να νηστεύει. Η νηστεία είναι για να ταπεινώνει το σώμα. Όταν το σώμα ασθενεί, ταπεινώνεται και δεν χρειάζεται να εξουθενώνεται". Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης · 51 εβδομάδες
Aggelos Aslanidis: Φίλε Ανδρέα με την νηστεία εξυψώνεται το σώμα! Κάποτε οι άνθρωποι πεθαίνανε λόγω έλλειψης φαγητού σήμερα πεθαίνουν απότο πολύ φαγητό · 51 εβδομάδες
κερασιτσα παπ: Επιτρέψτε μου να πω κάποιες σκέψεις και εμπειρίες. Η νηστεία, Σοφία, 'οπως ξέρουμε άρχισε από τον Παράδεισο, με την εντολή του Θεού, να απέχουν από το δέντρο " του γινώσκειν καλόν ή πονηρόν ου φάγεσθε" . ακόμη ο πρώτος πειρασμός του Κυρίου μας στην ερημό ήταν να κάμει άρτους τις πέτρες και η απάντηση του Κυρίου μας " ουκ επ' άρτου μόνο ζήσεται άνθρωπος.." Και φυσικά η νηστεία, το μεγάλο αυτό όπλο κατά του διαβόλου να γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του πνευματικού μας. Θεολογία, Επιστήμη, Λογοτεχνία 21 Μαρτίου 2016
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου