Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου
Μία από τις Μυροφόρες, σύμφωνα με τον ευαγγελιστή Μάρκο (ιστ’,1), αδελφή ή εξαδέλφη της Θεοτόκου, σύζυγος του Ζεβεδαίου και μητέρα των αποστόλων Ιωάννη και Ιακώβου. Η μνήμη της τιμάται από την Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία στις 3 Αυγούστου και την Κυριακή των Μυροφόρων. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν όσες φέρουν το όνομα Σαλώμη. Στην Δύση τιμούν τη μνήμη της Αγίας Σαλώμης στις 22 Οκτωβρίου.
Της σαρκός οίον εκκυλισθείσης λίθου,
ορά Σαλώμη Χριστόν, ου Χριστού τάφον.
Το όνομα της σημαίνει εις την Εβραϊκήν γλώσσαν Ειρήνη. Υπήρξεν σύζυγος του Ζεβεδαίου και μητέρα των Άγιων Αποστόλων Ιακώβου και Ιωάννου του Θεολόγου και Ευαγγελιστού (2). Ήτο και συγγενής της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Ακολούθησεν πιστώς τον Κύριον εις όλην Του την δημοσίαν ζωήν. Κάποτε Τον επλησίασεν και Του εζήτησεν ίνα εν τη βασιλεία Αυτού καθίσωσιν οι υιοί αυτής, εις εκ δεξιών και εις εξ ευωνύμων (3), αγνοούσα ότι η Βασιλεία Αυτού είναι επουράνιος. Ο Χριστός την επετίμησεν, υπενθυμίζων εις αυτήν ότι όσοι επιθυμούν να έχουν συμμετοχήν εις την δόξαν Του, οφείλουν εν πρώτοις να κοινωνήσουν του πάθους Του (4).
Κατά την διάρκειαν του σταυρικού πάθους του Κυρίου και ενώ οι Απόστολοι Τον εγκατέλειψαν από φόβον διά την ζωήν των, η Αγία Σαλώμη παρηκολούθησεν (5) από απόστασιν την Σταύρωσιν Του ομού μετά της Παναγίας και της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής.
Μετά τον ενταφιασμόν του Χριστού και ενώ είχε μόλις περάσει η ήμερα του Σαββάτου, επήγε να αγοράση αρώματα δια να αλείψη το σώμα Του (6). Αι θεοφόροι αύται γυναίκες υπέφερον εις την σκέψιν του τίς δύναται να αποκυλίσει τον λίθον του μνημείου και έξαφνα είδον το μνημείον ανοικτόν (7).
Η καρδία της ετρώθη υπό του πένθους ότε ο υιός της Ιάκωβος έλαβεν μαρτυρικόν θάνατον δια μαχαίρας (13) υπό του Βασιλέως Ηρώδου Αγρίππα του Α’, εγγόνου του μεγάλου Ηρώδου.
Μετά την ανάστασιν του Κυρίου, ομού μετά της Αγίας Μυροφόρου Μαρίας του Κλωπά εκήρυξαν τον Χριστιανισμόν εις την Μεσόγειον. Ετελειώθη εν ειρήνη. Ασματικήν Ακολουθίαν δι’ αυτήν έγραψαν ο Όσιος Γέρων Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης και ο Τήνιος Εμμανουήλ Ι. Κοντιζάς.
Η Δυτική Εκκλησία ονομάζει αυτήν Μαρίαν Σαλώμην και τιμά την μνήμην αυτής εις τας 22 Οκτωβρίου. Τα δε ιερά της λείψανα ομού μετά των της Μαρίας του Κλωπά φυλάσσονται εις τον Ιερόν Ναόν Saintes Maries de la Mer (Αγίες Μαρίες της θαλάσσης) εις την oμώνυμον πόλιν της περιφερείας Camarg της Προβηγκίας (νότιος Γαλλία, πλησίον της Ισπανίας). Θεωρούνται φωτισταί της πόλεως και περιφερείας ταύτης (14).
Σημειώσεις:
1. Αγίου Νικοδήμου, σελ. 159. Ίδε και Δουκάκη, σελ. 49. Αγιολόγιον, σελ. 415. Λαγγή, σελ. 55. Μακαρίου, σελ. 29.2. Ματθ. κζ’, 56.
3. Ματθ. κ’, 21.
4. Ματθ. κ’, 22.
5. Μάρκ. ιε’, 40.
6. Μάρκ. ιστ’, 1.
7. 7, 8, 9,10. Μάρκ. ιστ’, 3-9.
11. Ίω. ιθ’, 27.
12. Κοντιζά Εμμανουήλ I„ Ασματική Ακολουθία και Βίος της Αγίας Ενδόξου Μυροφόρου Σαλώμης, μητρός των Αγίων και ενδόξων Αποστόλων Ιακώβου του Μεγάλου και Ιωάννου του Θεολόγου των υιών Ζεβεδαίου, Αθήναι 1983, σελ. 29.
13. Πράξ. ιβ’, 2.
14. Τασούλα Μανουήλ, Αγία Μαρία ή Μαγδαληνή, Ιστορία – θρύλοι – παραδόσεις Αθήναι 1993, σελ. 144-155.
Από το βιβλίο του Αρχιμ. Δημητρίου Καββαδία με τίτλο: Η Μήτηρ της ελεημοσύνης Οσία Θεοκλητώ η θαυματουργός. www.pemptousia.gr. Ιδιωτική Έκδοση, 2010, σελ. 327. Ιδιωτική Έκδοση, 2010. www.sophia-ntrekou.gr
Ιχνογράφημα, έργον Μανουήλ Τασούλα, οδοντιάτρου.
Από το Αγιολόγιο του Μηνός 3 Αυγούστου:
Αγία Σαλώμη η Μυροφόρος
Μηναίον Αυγούστου 3 Τή Γ' τού αυτού μηνός,
η Αγία Σαλώμη, η Μυροφόρος, εν ειρήνη τελειούται.
Τής σαρκός οίον εκκυλισθείσης λίθου,
· Ορά Σαλώιμη Χριστόν, ου Χριστού τάφον.
Η αγία Σαλώμη ήταν σύζυγος τού Ζεβεδαίου και μητέρα των Αποστόλων Ιακώβου και Ιωάννου, καθώς και πρώτη εξαδέλφη τής Παναγίας. Μαζί με άλλες γυναίκες ακολουθούσε τον Χριστό καί ήταν παρούσα και στο σταυρικό Του μαρτύριο επάνω στον Γολγοθά. Επίσης, μαζί με τις άλλες Μυροφόρες γυναίκες πήγε στο μνήμα τού Χριστού, για να αλείψη το Σώμα Του με αρώματα και μύρα και αξιώθηκε να ακούση από τον Άγγελο το χαρμόσυνο άγγελμα τής Αναστάσεως τού Κυρίου.
Αγία Σαλώμη η Μυροφόρος 3 Αυγούστου
Η αγία Σαλώμη, όπως αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, παρακινημένη από τήν μητρική της αγάπη πήγε κάποια στιγμή, μαζί μέ τούς γιούς της, στόν Χριστό καί τόν παρακάλεσε νά τούς τιμήση μέ αξιώματα. «Τότε προσήλθεν αυτώ η μήτηρ τών υιών Ζεβεδαίου μετά τών υιών αυτής προσκυνούσα καί αιτούσά τι παρ αυτού. ο δέ είπεν αυτή τί θέλεις; λέγει αυτώ ειπέ ίνα καθίσωσιν ούτοι οι δύο υιοί μου είς εκ δεξιών σου καί είς εξ ευωνύμων σου εν τή βασιλεία σου» (Ματθ. κ', 20-21). Καί τότε ο Χριστός, αφού τούς είπε ότι δέν γνωρίζουν τί ζητούν, έκανε λόγο γιά τό «ποτήριό» Του. Δηλαδή, αυτοί ζητούσαν αξιώματα καί ο Χριστός τούς μίλησε γιά τόν μαρτυρικό θάνατό Του. «Αποκριθείς δέ ο Ιησούς είπεν ουκ οίδατε τί αιτείσθε. δύνασθε πιείν τό ποτήριον ό εγώ μέλλω πίνειν, ή τό βάπτισμα ό εγώ βαπτίζομαι βαπτισθήναι;» (Ματθ. κ', 22).
Αργότερα, η αγία Σαλώμη, όπως άλλωστε και οι δύο γιοί της, ήπιε το ποτήριο τού Χριστού, γιατί στόν Γολγοθά, έγινε κοινωνός τού σταυρικού Του θανάτου, αλλά καί επειδή βίωσε τόν βαθύ πόνο τής μητέρας πού αντίκρυσε τό σώμα τού παιδιού της άψυχο καί τό συνόδευσε στόν τάφο, όταν ο «ληρώδης» Ηρώδης αποκεφάλισε τόν πρωτότοκο γιό της, τόν Απόστολο Ιάκωβο. Η ελπίδα της, όμως, στόν Χριστό, καθώς καί η προσδοκία τών μελλόντων αγαθών, τήν ενίχυσαν καί ενστάλαξαν μέσα στήν καρδιά της ουράνια γλυκύτητα καί παρηγοριά καί έτσι τήν εμπόδισαν νά οδηγηθή στήν απελπισία.
Τά τέλη τής ζωής της ήσαν ειρηνικά.
- Ο βίος καί η πολιτεία της μάς δίνουν τήν αφορμή νά τονίσουμε τά ακόλουθα:
Βέβαια, καλόν είναι νά φεύγουν από τήν παρούσα ζωή πρώτα οι γονείς, όταν είναι σέ προχωρημένη ηλικία, καί μετά τά παιδιά. Όταν, όμως, κατά παραχώρηση Θεού συμβαίνη τό αντίθετο, τότε ο πόνος τών γονέων είναι πολύ μεγάλος καί χωρίς τήν δύναμη τού Θεού πραγματικά αβάστακτος. Είναι σάν νά διαπερνά τήν καρδιά τού ανθρώπου δίκοπο μαχαίρι, όπως τό είπε στήν Παναγία ο άγιος Συμεών ο Θεοδόχος, προβλέποντας τόν σταυρικό θάνατο τού Υιού της: «καί σού δέ αυτής τήν ψυχήν διελεύσεται ρομφαία». Πρόκειται ουσιαστικά γιά μαρτύριο, τό οποίο είναι αδύνατον νά τό υπομείνη ο άνθρωπος χωρίς τήν Χάρη τού Θεού.
Η λαϊκή σοφία τονίζει ότι «γιά τού χάρου τίς πληγές, η γή βοτάνια δέν έχει». Καί αυτό είναι πέρα γιά πέρα αληθινό, επειδή ο ανθρώπινος λόγος, όσο σπλαχνικός καί συμπονετικός καί άν είναι, αδυνατεί νά προσφέρη ουσιαστική παρηγοριά καί πολύ περισσότερο δέν έχει τήν δύναμη νά γιατρέψη τίς πληγές καί νά απαλύνη τόν πόνο, ο οποίος προξενείται εξ αιτίας τής «απώλειας» προσφιλών προσώπων. Αντίθετα, τά βοτάνια τού ουρανού, -η άκτιστη Χάρη τού Τριαδικού Θεού καί ο λόγος τού Χριστού καί τών Αγίων- μεταγγίζουν δύναμη καί ελπίδα καί έχουν τήν δυνατότητα νά γλυκάνουν τόν πόνο, νά επουλώσουν τίς πληγές, καί νά παρηγορήσουν αληθινά τόν άνθρωπο.
Τήν αλήθεια αυτή τονίζει καί ο Μέγας Βασίλειος σέ επιστολή του τήν οποία απέστειλε στήν σύζυγο τού Νεκταρίου (βλ. εδώ), παράλληλα μέ τήν επιστολή πού απέστειλε στόν ίδιο, προκειμένου νά τήν παρηγορήση γιά τήν απώλεια τού νεαρού γιού της.
Ο Νεκτάριος είναι πιθανότατα ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος διαδέχθηκε τόν άγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο (βλ.εδώ). Γράφει, λοιπόν, μεταξύ τών άλλων, τά παρακάτω:
«Έχασες υιό, τόν οποίο εμακάριζαν όλες οι μητέρες όσο ζούσε καί εύχονταν τέτοιοι νά είναι καί οι δικοί τους. Αλλά, όπως εδιδαχθήκαμε από τό Ευαγγέλιο, τά όσα μάς συμβαίνουν δέν είναι χωρίς καθοδήγηση τής πρόνοιας τού Θεού, διότι ούτε σπουργίτης δέν πίπτει χωρίς τό θέλημα τού Πατρός μας. Ποιός μπορεί νά αντισταθή στό θέλημα τού Θεού; Άς δεχθούμε, λοιπόν, τό συμβάν διότι μέ τήν δυσανασχέτηση ούτε αυτό πού έγινε διορθώνουμε καί επί πλέον καταστρέφουμε καί τούς εαυτούς μας. Άς μή κατηγορήσουμε τήν δικαία κρίση τού Θεού, διότι είμεθα πολύ αμαθείς, γιά νά ελέγχουμε τίς ανέκφραστες κρίσεις Του. Τώρα ο Κύριος δοκιμάζει τήν πρός Αυτόν αγάπη σου. Τώρα έχεις τήν ευκαιρία νά λάβης διά τής υπομονής τήν μερίδα τών μαρτύρων. Όταν έγινες μητέρα καί είδες τό παιδί σου καί ευχαρίστησες τόν Θεό, εγνώριζες πάντως ότι είσαι θνητή καί εγέννησες θνητόν. Τί τό παράδοξο, λοιπόν, πού ο θνητός απέθανε; Λυπήσου τόν σύζυγο νά γίνετε παραμυθία ο ένας γιά τόν άλλο μή τού κάνης πιό σκληρή τήν συμφορά μέ τό νά διαλύης τόν εαυτό σου στό πένθος.. Εύχομαι, λοιπόν, ο ίδιος ο Κύριος νά αγγίξη τήν καρδιά σου καί κατά τήν ανέκφραστη δύναμή Του νά ανάψη φώς στήν ψυχή σου διά τών αγαθών λογισμών, ώστε νά έχης από μέσα σου τίς πηγές τής παρηγοριάς».
Νά αγωνιζόμαστε νά ζούμε σύμφωνα μέ τό θέλημα τού Θεού, ούτως ώστε η άκτιστη θεία Χάρη νά αγγίξη τήν καρδιά μας καί τότε, κατά τήν διάρκεια τών λυπηρών γεγονότων πού συμβαίνουν στήν ζωή μας, δέν θά έχουμε ανάγκη από εξωτερική παρηγοριά, επειδή η γνήσια και αληθινή παρηγοριά θά αναβλύζη από μέσα μας.
Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα,
© 2015 Ιερά Μητρόπολις Ναυπάκτου
και Αγίου Βλασίου. Τεύχος 169
Αύγουστος 2010, sophia-ntrekou.gr
Δείτε ακόμη:
- Οι αδελφές του Λαζάρου Μάρθα και Μαρία στα Ευαγγέλια
- Των Μυροφόρων... Σήμερα είναι η γιορτή της Γυναίκας
- Η ανόθευτη αγάπη των Μυροφόρων (3η Κυριακή από του Πάσχα)
- Οι Μυροφόρες - Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
- «Ουκ ένι άρσεν και θήλυ» - Ημέρα της Γυναίκας: Δεν είναι γιορτή, είναι υπενθύμιση - Να με προσπερνάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου