Φωτογραφία από εφημερίδα της εποχής του 1944
Γυναίκες προς Μίμηση: Ηρώ Κωνσταντοπούλου
προτού απελευθερωθεί η Ελλάδα. Η ίδια δεν πρόλαβε
να γευτεί τη λευτεριά. Το σώμα της ηρωικής Ελληνίδας,
Ηρούς Κωνσταντοπούλου, έγινε λευτεριάς, λίπασμα !
Έρευνα: Σοφία Ντρέκου Αρθρογράφος
(Sophia Drekou, BSc in Psychology)
5 Σεπτεμβρίου 1944: Εκτελέστηκε η Ηρώ Κωνσταντοπούλου
Με 17 σφαίρες, όσα ήταν και τα χρόνια της.
Έκρυβε όπλα και προκηρύξεις κάτω από τη σχολική της ποδιά, έγραφε συνθήματα στους τοίχους και κολλούσε αφίσες, προκαλώντας την οργή των Γερμανών.
Υπέστη φρικτά βασανιστήρια για τρεις εβδομάδες στα κρατητήρια της οδού Μέρλιν, αλλά δεν «λύγισε». Μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, όπου γνώρισε τη Λέλα Καραγιάννη και κοιμόταν κάθε βράδυ στην αγκαλιά της.
Λίγο πριν οι εκτελεστές της ανοίξουν πυρ, η Κωνσταντοπούλου έσκισε το φόρεμά της και φώναξε: «Χτυπάτε, κτήνη!» Τρεις ημέρες μετά την θανάτωση της 17χρονης μαθήτριας, «γράφτηκε» το τέλος και της 46χρονης Καραγιάννη, στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
✟ ΑΘΑΝΑΤΗ Η ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΗΡΩΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ✟
το πορτραίτο της Ηρώς βρίσκεται στο Μουσείο Εθνικής
Αντίστασης στην Ηλιούπολη, αποτελεί δημιουργία της
ίδιας της μητέρας της, Ελένης Κωνσταντοπούλου.
Βιογραφία
Οι γονείς της ήταν από τη Σπάρτη. Η ίδια γεννήθηκε κι έζησε στην Αθήνα. Ήταν μαθήτρια Γυμνασίου και οργανωμένη στην Ε.Π.Ο.Ν. (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων, ήταν οργάνωση νέων που ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής) και μέλος του ΕΑΜ. (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, αποτέλεσε τη μεγαλύτερη ελληνική αντιστασιακή οργάνωση κατά την διάρκεια της Κατοχής), όπου είχε αναπτύξει έντονη απελευθερωτική δράση, παρά το νεαρό της ηλικίας της. Μιλούσε τέσσερις γλώσσες και όταν τη βασάνιζαν οι χιτλερικοί στην οδό Μέρλιν, όπου βρισκόταν το αρχηγείο της Κομαντατούρ, αναφέρεται ότι τους «μαστίγωνε» στη γλώσσα τους.
Όταν συλλαμβάνεται για πρώτη φορά, ο εύπορος πατέρας της καταφέρνει να την ελευθερώσει. Λίγο πριν την αποχώρηση των Γερμανών, συμμετέχει στην ανατίναξη ενός τρένου που μετέφερε πυρομαχικά και ξανά συλλαμβάνεται στις 31 Ιουλίου 1944. Εκείνη τη μέρα είχε τελειώσει τις απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου. Επί τέσσερα μερόνυχτα τη βασάνιζαν να μαρτυρήσει τους συνεργάτες της. Αλλά ούτε τα βασανιστήρια ούτε οι δελεαστικές προτάσεις που της έκαναν απέδωσαν.
Στις 5 Σεπτέμβρη 1944 εκτελείται στην Καισαριανή, από τους Γερμανούς καταχτητές, η 17χρονη Ηρώ Κωνσταντοπούλου, μαθήτρια του Γυμνασίου της Πλάκας, μαζί με άλλους 49 αγωνιστές.
Η 17χρονη ήταν αγωνίστρια της εθνικής αντίστασης που «γάζωσαν» οι Γερμανοί με 17 σφαίρες για παραδειγματισμό. Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου έκρυβε όπλα και προκηρύξεις κάτω από τη σχολική ποδιά. Εκτελέστηκε φωνάζοντας: «Χτυπάτε! Κτήνη». Γεννήθηκε στην Σπάρτη στις 16 Ιουλίου 1927 από ευκατάστατους γονείς καταγόμενους από τη Σπάρτη.Στα δεκάξι της, μιλούσε γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά και γερμανικά. Ήταν πρώτη στον αγώνα, πρώτη στα μαθήματα. Πρώτη σ’ όλες τις εκδηλώσεις, ενάντια στους κατακτητές, βρισκόταν πάντα στις πρώτες γραμμές της σκληρής πάλης. Αψηφούσε τους κινδύνους.
Μαθήτρια ακόμη του Αρσακείου, οργανώθηκε στην Ε.Π.Ο.Ν.* (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων) και ανέπτυξε αντιστασιακή δράση. Ήταν άριστη μαθήτρια και μιλούσε τέσσερις γλώσσες. Πολύ γρήγορα αναδείχθηκε σε ένα από τα πιο αγωνιστικά στελέχη τη ΕΠΟΝ. Έκρυβε όπλα και προκηρύξεις κάτω από την σχολική της ποδιά, έγραφε συνθήματα στους τοίχους και κολλούσε αφίσες, προκαλώντας τους Γερμανούς.
Την ημέρα των γενεθλίων της, στις 16 Ιουλίου του 1944, μία ομάδα των Ταγμάτων Ασφαλείας εισέβαλε στο σπίτι της οικογένειάς της στην οδό Βεΐκου 57 στο Κουκάκι και τη συνέλαβε. Τη μετέφεραν στο αρχηγείο στα κρατητήρια της «Κομαντατούρ» στην οδό Μέρλιν,
Οι βασανιστές της δεν κατάφεραν να της αποσπάσουν καμιά πληροφορία.
Μετά από λίγες μέρες την άφησαν προσωρινά ελεύθερη, ύστερα από κράτηση λίγων ημερών, αφού ο ευκατάστατος πατέρας της πλήρωσε 25 χρυσές λίρες.
Οι γονείς της, Σπαρτιάτες στην καταγωγή, συντηρητικοί και πλούσιοι, έπεσαν πάνω στο μοναχοπαίδι τους να το πείσουν να τραβηχτεί από την ΕΠΟΝ και την Αντίσταση.
Η Ηρώ, όμως δεν άκουγε τίποτα. Στην μητέρα της, Ελένη Κωνσταντοπούλου, που τις έκανε συστάσεις να σταματήσει την πατριωτική της δράση, απαντούσε θαρρετά: «Μαμά, ντροπή να το λέτε εσείς αυτό, μια Σπαρτιάτισσα».
Δύο φορές συνελήφθη, ξυλοκοπήθηκε, βασανίστηκε άγρια.
Την τρίτη φορά, μετά από κατάδοση, οι Γερμανοί την συνέλαβαν στις 13 Ιουλίου 1944 στις 2 μετά τα μεσάνυχτα. Εισέβαλαν τα ξημερώματα στο πατρικό της σπίτι, στην οδό Βεΐκου 57 στο Κουκάκι, μαζί με τα ελληνόφωνα όργανά τους, αφού έσπασαν την πόρτα, και την συνέλαβαν. Την οδηγούν στο άντρο των βασανιστηρίων της οδού Μέρλιν στην έδρα της Γκεστάπο.
ΔΕΙΤΕ: τα κρατητήρια της γερμανικής Κομαντατούρ στο κέντρο της Αθήνας 1941-1944 (Video)
Επί τέσσερα μερόνυχτα την βασάνιζαν να μαρτυρήσει τους συνεργάτες της. Δεν μίλησε. Έβριζε τους βασανιστές της στη γλώσσα τους, γιατί αν και μικρή, μιλούσε και έγραφε τέσσερις γλώσσες. Την έστειλαν στο Χαϊδάρι, στην απομόνωση των γυναικών και σε συνέχεια στο θάλαμο των μελλοθανάτων (Μπλοκ 15).
Όλο το διάστημα που κρατήθηκε στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, δεν δέχθηκε ούτε μια φορά να δει τους γονείς της στο επισκεπτήριο, ούτε δέχτηκε τα καθαρά ρούχα που της πήγαιναν. Τους θεωρούσε υπεύθυνους, και κυρίως τον πατέρα της, για την σύλληψή της, στην προσπάθεια του να την «ξεκόψει» από την ΕΠΟΝ και την Αντίσταση.
Η Ηρώ συνέχισε τη δράση της, ως τις 31 Ιουλίου, οπότε συνελήφθη μετά από κατάδοση, και πάλι από άνδρες των Ες- Ες, ύστερα από ένα σαμποτάζ σε τρένο που μετέφερε πυρομαχικά. Την μετέφεραν στα κρατητήρια της «Κομαντατούρ» στην οδό Μέρλιν, όπου με κτηνώδη βασανιστήρια προσπαθούσαν ματαίως επί τρεις εβδομάδες να της αποσπάσουν πληροφορίες για τις δραστηριότητες των αντιστασιακών οργανώσεων. Ωστόσο εκείνη δεν λύγισε και οι Γερμανοί δεν κατάφεραν να της αποσπάσουν κουβέντα. Οι προσπάθειες των δικών της να τη σώσουν, αυτή τη φορά απέτυχαν.
Οι Γερμανοί τη μετέφεραν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου, στο θάλαμο των μελλοθανάτων. Ακόμα κι εκεί στην απομόνωση του στρατοπέδου, στο περιβόητο Μπλοκ 15 συνέχιζε τον αγώνα της. Κάποιες γυναίκες θα επιλέγονταν για τα στρατόπεδα της Γερμανίας και μερικές το είδαν ως λυτρωμό στο μαρτύριο τους.
Η Ηρώ τότε φώναξε: «Ντροπή σας. Δεν είστε Ελληνίδες!… Μα δεν ντρέπεστε; Καμιά δεν πρέπει να πάει στη Γερμανία!… Μα τι φοβάστε… Μη σας τουφεκίσουνε; Καλύτερα να μας τουφεκίσουν παρά να υποστούμε εξευτελισμούς»!
Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου βασανίστηκε απάνθρωπα στα μπουντρούμια της οδού Μέρλιν, χωρίς να προδώσει τις ιδέες και τους συντρόφους της. Άντεξε ακόμα κι όταν τα ανθρωπόμορφα κτήνη που την βασάνιζαν είχαν την διεστραμμένη ιδέα να της κάψουν τις μασχάλες με αναπτήρα.
Από το Χαϊδάρι την πήραν στις 5 Σεπτεμβρίου, με άλλους 49 αγωνιστές για το Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ανά πεντάδες τους έστησαν μπροστά απ’ τις κάννες των πυροβόλων.
Ανάμεσα στους 50 αγωνιστές που στήθηκαν στον τοίχο της Καισαριανής και ένα 12χρονο παιδί που το έλεγαν Σουλδίνο που άγγιζε τα δώδεκα.
Μια συγκλονιστική μαρτυρία για τον τρόπο που ο μικρός ήρωας αντάμωσε το θάνατο, δίνει ο Αντώνης Φλούντζης, γιατρός του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου, στο βιβλίο του «Χαϊδάρι, κάστρο και βωμός της Εθνικής Αντίστασης», (εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1986). Μεταφέρει «λίγα λόγια του Γ.Κ. που δημοσιεύτηκαν στο “Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως” για τον εκτελεσθέντα μικρό ήρωα Σουλδίνο:
«Με τους 50, που εκτελέστηκαν πέντε – πέντε στην Καισαριανή, στις 5-9-44, ήταν και το 12χρονο παιδάκι ο Σουλδίνος. Καθώς στάθηκε ανάμεσα στους τέσσερις άνδρες, ο Γερμανός, που το είχε αναλάβει, κατάλαβε πως ήταν πολύ μικρό στο μπόι και τα βόλια δε θα το παίρνανε. Κατέβασε λοιπόν προς τα κάτω την κάννη του πολυβόλου του. Και τότε, κείνο το ηρωικό παιδάκι, σηκώθηκε στις μύτες των ποδιών του για να φθάσει εις το ύψος της κάννης του δημίου του».
Και προσθέτει ο Α. Φλούντζης: «Δεν ξέρω αν ο Σουλδίνος που αναφέρει ο Κ.Γ. είναι άλλος ή είναι λάθος όνομα και ηλικία και πρόκειται για τον Ανδρέα Λυκουρίνο. Δε βρήκα πουθενά αλλού το όνομα Σουλδίνος. Αλλά αυτό δε σημαίνει και πως δεν υπήρξε. Πάρα πολλά ονόματα εκτελεσθέντων δεν ανακοινώθηκαν ποτέ από τους δημίους τους, ούτε αναφέρθηκαν από κανέναν άλλον.»
Δυο μέρες πριν πάρουν την Ηρώ οι δήμιοι για εκτέλεση, έγραψε σ’ ένα κομμάτι χαρτί τους παρακάτω στίχους. Το ποίημα διασώθηκε από τις συγκρατούμενές της:
Το Γενναίο μικρό αυτό κορίτσι, που έδωσε στους διώκτες της μαθήματα ελευθερίας, θάρρους, αξιοπρέπειας και αυταπάρνησης, ήταν μόλις 17 χρονών. Στις 5 Σεπτεμβρίου 1944, η Ηρώ οδηγήθηκε μαζί με άλλους 49 κρατουμένους στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Εκεί οι χιτλερικοί έστησαν στον τοίχο την έφηβη που δεν είχε καν δικαστεί και τη «γάζωσαν» με 17 σφαίρες, όσα ήταν και τα χρόνια της, για «παραδειγματισμό», όπως είπαν.
Ανάμεσα στους 50 αγωνιστές που στήθηκαν στον τοίχο της Καισαριανής και ένα 12χρονο παιδί που το έλεγαν Σουλδίνο που άγγιζε τα δώδεκα.
Μια συγκλονιστική μαρτυρία για τον τρόπο που ο μικρός ήρωας αντάμωσε το θάνατο, δίνει ο Αντώνης Φλούντζης, γιατρός του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου, στο βιβλίο του «Χαϊδάρι, κάστρο και βωμός της Εθνικής Αντίστασης», (εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1986). Μεταφέρει «λίγα λόγια του Γ.Κ. που δημοσιεύτηκαν στο “Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως” για τον εκτελεσθέντα μικρό ήρωα Σουλδίνο:
«Με τους 50, που εκτελέστηκαν πέντε – πέντε στην Καισαριανή, στις 5-9-44, ήταν και το 12χρονο παιδάκι ο Σουλδίνος. Καθώς στάθηκε ανάμεσα στους τέσσερις άνδρες, ο Γερμανός, που το είχε αναλάβει, κατάλαβε πως ήταν πολύ μικρό στο μπόι και τα βόλια δε θα το παίρνανε. Κατέβασε λοιπόν προς τα κάτω την κάννη του πολυβόλου του. Και τότε, κείνο το ηρωικό παιδάκι, σηκώθηκε στις μύτες των ποδιών του για να φθάσει εις το ύψος της κάννης του δημίου του».
Και προσθέτει ο Α. Φλούντζης: «Δεν ξέρω αν ο Σουλδίνος που αναφέρει ο Κ.Γ. είναι άλλος ή είναι λάθος όνομα και ηλικία και πρόκειται για τον Ανδρέα Λυκουρίνο. Δε βρήκα πουθενά αλλού το όνομα Σουλδίνος. Αλλά αυτό δε σημαίνει και πως δεν υπήρξε. Πάρα πολλά ονόματα εκτελεσθέντων δεν ανακοινώθηκαν ποτέ από τους δημίους τους, ούτε αναφέρθηκαν από κανέναν άλλον.»
εικάζεται πως αυτή είναι η εκτέλεση
Υπομονή κι υπομονή
Καρτέρι και καρτέρι
Και τούτος ο Σεπτέμβριος
Τη Λευτεριά θα φέρει.
Ως την Τετάρτη βρε παιδιά
Θ’ ανάψουνε τα φώτα
Θάχουμε λεύτερο ψωμί
Και μπόλικο σαν πρώτα.
Ως την Τετάρτη βρε παιδιά
Θάχουμε γεγονότα
Και στην ωραία Αθήνα μας
Θα λάμψουνε τα φώτα.
Με σεβασμό στον Άγνωστο
Θα πάνε οι Χαϊδαριώτες
Θα καταθέσουν στέφανο
Σα γνήσιοι πατριώτες.
Σα γνήσιοι πατριώτες.
Το Γενναίο μικρό αυτό κορίτσι, που έδωσε στους διώκτες της μαθήματα ελευθερίας, θάρρους, αξιοπρέπειας και αυταπάρνησης, ήταν μόλις 17 χρονών. Στις 5 Σεπτεμβρίου 1944, η Ηρώ οδηγήθηκε μαζί με άλλους 49 κρατουμένους στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Εκεί οι χιτλερικοί έστησαν στον τοίχο την έφηβη που δεν είχε καν δικαστεί και τη «γάζωσαν» με 17 σφαίρες, όσα ήταν και τα χρόνια της, για «παραδειγματισμό», όπως είπαν.
- Η ίδια λίγο πριν οι εκτελεστές της ανοίξουν πυρ έσκισε το φόρεμά της και φώναξε: «Χτυπάτε! Κτήνη».
Η Ηρώ έπεσε για τη λευτεριά της πατρίδας,
37 μέρες προτού απελευθερωθεί η Ελλάδα.
ο τάφος της ηρωίδος Ηρούς Κωνσταντοπούλου
*Η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) ήταν οργάνωση νέων που ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στις 23 Φεβρουαρίου 1943 και ήταν μέλος του ΕΑΜ.
Μεταθανάτιο βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών
Στις 29 Δεκεμβρίου του 1977 η Ακαδημία Αθηνών, με εισήγηση του καθηγητή της Φιλοσοφίας, Ιωάννη Θεοδωρακόπουλου, τίμησε την ηρωίδα με μεταθανάτιο βραβείο απονέμοντας της, το βραβείο Αρετής, για την υπέρτατη θυσία της, αναγνωρίζοντας έτσι και τη συμβολή της ΕΠΟΝ στον απελευθερωτικό αγώνα.
Το αρχοντικό της στην οδό Βεΐκου στο Κουκάκι έχει μείνει ερειπωμένο. Δεν θυμήθηκε ποτέ κανείς μια επιγραφή να βάλει να θυμίσει με δυο κουβέντες ποια γεννήθηκε εκεί και πως το θάρρος της δεν το είχαν δει ούτε στον ύπνο τους οι άνδρες σύγχρονοί της, πόσο μάλλον ο νεοέλληνας.
🌹 Το ποίημα του ποιητή της Ρωμηοσύνης
Γιάννη Ρίτσου για την γενναία ΕΠΟΝίτισσα
«Εσύ δε θα μου πεις ευχαριστώ
όπως δε λες ευχαριστώ
στους χτύπους της καρδιάς σου
που σμιλεύουν το πρόσωπο της ζωής σου.
Όμως εγώ θα σου λέω ευχαριστώ
γιατί γνωρίζω γιατί σου λέω ευχαριστώ
γιατί γνωρίζω τι σου οφείλω
Αυτό το ευχαριστώ
είναι το τραγούδι μου».
είναι το τραγούδι μου».
ΜΝΗΜΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΡΩ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Ο Δήμος Ηλιούπολης, επί δημαρχίας Δημήτρη Κιντή, έστησε τον ανδριάντα της, στην αρχή της ομώνυμης λεωφόρου Ηρώς Κωνσταντοπούλου, στην Κάτω Ηλιούπολη.
Βρίσκεται στη πλατεία Παλαιών Πατρών Γερμανού στην Ηλιούπολη, τιμώντας την δεκαεπτάχρονη Ηρώ, που εκτελέστηκε για την αντιστασιακή της δράση, στις 5 Σεπτεμβρίου του 1944, στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Στο βάθρο του γλυπτού αναγράφεται: «πεθαίνω τώρα που χαράζει στη λευτεριά όμως κάνω χαλάλι τα νιάτα μου για την Ελλάδα.»
ΗΡΩ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΤΩΝ 17 ΕΠΟΝΙΤΙΣΑ
ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ
ΣΤΙΣ 5 – 9 – 1944 ΣΤΗΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ
Το τι ταίριαζε σε ένα κορίτσι 17 ετών μάς το δείχνει ο γλύπτης
Νικόλας (1909-1990): ένα αρκουδάκι δίπλα στα πόδια της.
Έγινε θρύλος, ακολουθώντας τον ηρωικό δρόμο των παιδιών της Ε.Π.Ο.Ν., που έπεφταν στο «σπίτι – κάστρο» της οδού Μπιζανίου, στην Καλλιθέα:
«Πούθε έβγαινε; Απ’ τα Νιάτα απ’ τη θυσία,
τάχεν η ΕΠΟΝ γεννήσει η ηρωική,
να ξαναγράψουν μία παλιά Ιστορία
σε νέα σελίδα ακόμη πιο λαμπρή»
Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη.
Έδωσε μαθήματα ελευθερίας στους διώκτες της, στον περιβόητο συνεργάτη των χιτλερικών Αγήνορα. Σ’ αυτούς που φορούσαν τις γερμανικές στολές – «Έλληνες» – με επικεφαλής τον ταγματασφαλίτη Βάρβαλη – θύμιζε τα λόγια του Ρήγα Φερραίου, λίγο πριν την παραδώσουν στα γερμανικά SS: «Χάνει τα δίκαια του πολίτου, εκείνος οπού έγινεν εντόπιος εις ξένον βασίλειον και δε βοηθεί την πατρίδα του κι απ’ εκεί, με όποιον τρόπον ημπορεί, αλλ’ αδιαφορεί εις τας προσταγάς της. Ομοίως κι εκείνος όπου δέχεται οφίκιον ή δούλευσιν ή χαρίσματα από χέρι τυράννου. Ο τοιούτος δε λέγεται πλέον πολίτης, αλλά προδότης…».
«Έτσι ως αντικρίζω τα χώματα
ματωμένα, αναρριγώ,
κορίτσια της Καισαριανής
ραντίστε με τριανταφυλλόνερο
τα ηρωικά κορμιά μας».
Πάνος Ν. Παναγιωτούνης
Η αγωνιστική δράση της έγινε ταινία με τον τίτλο:
«17 σφαίρες για έναν άγγελο»: Η αληθινή ιστορία
της Ηρώς Κωνσταντοπούλου (βίντεο)
ΔΕΙΤΕ την ταινία ΕΔΩ: «17 σφαίρες για έναν άγγελο», την αληθινή ιστορία της Ηρώς Κωνσταντοπούλου, ηρωίδα της εθνικής αντίστασης.
«Μάνα γλυκειά μην πικραθείς
αν μάθεις πως η μάνα η γης
με πήρε μες στην αγκαλιά της»
Βιβλιογραφία
• Θ. Καρζή, Η γυναίκα της νέας εποχής, Αθήνα 1990
• Δ. Σολωμού, Ποιήματα και Πεζά, επιμ. Στ. Αλεξίου, Αθήνα 1994
• Δημοτικά τραγούδια
• Σ. Μόσχου-Σακορράφου, Οι γυναίκες στη Γαλλική
Επανάσταση, Ν. Εστία, Χριστούγεννα 1989
• Κ. Σιμόπουλου, Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα, Αθήνα 1981
• G. Duby-M.Perrot, Γυναίκες και Ιστορία, (Πρακτικά Συμποσίου) Αθήνα 1995
• G. Duby-M.Perrot, Γυναίκες και Ιστορία, (Πρακτικά Συμποσίου) Αθήνα 1995
• mixanitouxronou.gr, left.gr, www.protothema.gr, www.katiousa.gr,
wikipedia.org, averoph.wordpress.com, tomov.gr, www.rizospastis.gr
• Τα Βίντεο από www.YouTube, εταιρεία της Google.
Βίντεο: Φόρος τιμής για την Ηρώ Κωνσταντοπούλου από τον Πειραιά: Λόγος για την Ηρώ Κωνσταντοπούλου από την Ελένη Κασαβελίδη και απαγγελία ποιήματος του έξοχου καλλιτέχνη Σωτήρη Δογάνη από την ποιήτρια Σοφία Πιερίδου. Ευχαριστώ θερμά για την συμβολή τους την Φωνή των Πειραιωτών όπως και τον Δήμο Πειραιά.
Ένα μεγάλο παράπονο μου χρόνων, για την γενέτειρά μου πόλη τον Πειραιά που γνωρίζει πολύ καλά από Αντίσταση, παρέμενε στα στήθη μου βαθιά γιατί ουδείς οργανισμός και κανένας φορέας δεν ενδιαφέρθηκε για την Ηρώ.
Φέτος για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά αποδίδουμε στον Πειραιά τον ελάχιστο φόρο τιμής στην μαρτυρική μαθήτρια Ηρώ και υπόσχομαι ότι αυτό όσο ζω θα μάχομαι να συμβαίνει μακρυά από την σκαιότητα πολιτικών σκοπιμοτήτων για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι τί εστί ναζισμός και Γερμανικός ζωμός.
Μετά τιμής και απολύτου σεβασμού, Ελένη Κασαβελίδη.
9:58 Φόρος τιμής για την Ηρώ από τον Πειραιά 4/9/2016
1:12:54 Η Γερμανική Κατοχή
και η Ηρώ Κωνσταντοπούλου
Ιστορικό - Πολεμικό Ντοκιμαντέρ στη μνήμη
της Αντιστασιακής Ηρώς Κωνσταντοπούλου.
Μια Παραγωγή για το Δημόσιο Σχολείο 2014
1:39 Δείτε την ιστορία της
Ηρώς Κωνσταντοπούλου
FaceBook: αέναη επΑνάσταση 30 Οκτωβρίου 2016
Σχόλια στο Facebook
Ελένη Κασαβελίδη Λάθε Βιώσας 24 Ιουλίου 2018 στις 3:15 π.μ. · Ευχαριστώ ιδιαίτερα και την κα Σοφία Ντρέκου που με φιλοξενεί στην σελίδα της εν αγνοία μου. Σοφία, θα χαρώ να σε γνωρίσω και από κοντά, σίγουρα έχουμε να πούμε πολλά και όμορφα. Φίλοι, λίγα λίγα μου τα ξεφουρνίζετε όμως !!!!!!!
υιος ασσωτος (Sotirios Laliotis): Καληνύχτα Μαργαρίτα. Τούτος κόσμος να είσαι σίγουρη ότι θα αλλάξει προς το καλλίτερο, αν θες βασανιστικά αργά, όμως σίγουρα θα αλλάξει και αυτό γιατί η αγάπη για τον άνθρωπο είναι και αυτό μέσα μας και ο χορός των μαρτύρων δεν αφήνει την ελπίδα να χαθεί. Η Αντιγόνη, η Ηρώ, η Ηλέκτρα και μια πλειάδα μαρτύρων, που μέσα από την δική τους προσφορά, ανοίγουν, δείχνουν τον δρόμο. Σπάνε το αδιέξοδο. · 30 Οκτωβρίου 2016
Dimitra Korkoliou: Ψυχή σύμβολο...!! Υπέστη τους πιο φριχτούς βασανισμούς από Έλληνες όπου έκαναν τη βρώμικη δουλειά, που ακόμη και αυτοί των ες-ες είχαν μείνει άφωνοι από το μένος τους...!! λίγο πριν την ώρα της δολοφονίας της έφτυσε κατάμουτρα τους εκτελεστές της. Το κορίτσι με τη λιονταρίσια ψυχή....!!!! 29 Οκτωβρίου 2018
