Ο π. Σταύρος ήταν ο μοναδικός Ιερέας που συνόδευσε την κηδεία του Καζαντζάκη (βίντεο ντοκουμέντο)

Ο π. Σταύρος Καρπαθιωτάκης με τον σταυρό προπορεύεται της 

πομπής, συνοδεύοντας την σορό του Νίκου Καζαντζάκη το 1957.

της Σοφίας Ντρέκου

Κοιμήθηκε σε ηλικία 86 ετών ο μοναδικός ιερέας που συνόδευσε 

την κηδεία του Νίκου Καζαντζάκη, π. Σταύρος Καρπαθιωτάκης. 

Ο ιερέας άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στον Άι-Γιάννη Κνωσού, στο Ηράκλειο στις 25 Αυγούστου 2018. Ο μοναδικός ιερέας που συνόδευσε για την ταφή το σεπτό σκήνωμα του Νίκου Καζαντζάκη, φεύγοντας κρυφά από το στρατό, μέχρι την τελευταία κατοικία του, στον προμαχώνα Μαρτινέγκο και ο οποίος στη συνέχεια πέρασε από Στρατιωτικό Δικαστήριο!

Ο Σταύρος Καρπαθιωτάκης το Νοέμβριο του 1957 ήταν στρατιωτικός ιερέας και υπηρετούσε στο Ηράκλειο. Κι όπως είχε πει σε συνέντευξή του:

«Τον Νοέμβριο του 1957 ήμουνα στρατιώτης και παπάς και υπηρετούσα την θητεία μου στο Ηράκλειο. Μια μέρα πριν την κηδεία του Καζαντζάκη, ο διοικητής κάλεσε όλους τους στρατιωτικούς και έδωσε διαταγή να μην βγει κανείς έξω από το στρατόπεδο στις 5 Νοέμβριου. Οι αρχές και ο στρατός φοβόνταν μεγάλες φασαρίες, γιατί είχε έρθει εκκλησιαστική διαταγή να μην ταφεί ο Καζαντζάκης. Όταν θα το 'παιρναν χαμπάρι οι Κρητικοί θα έκαναν μεγάλες φασαρίες. Εγώ σαν παπάς ένιωσα πολύ άσχημα. Η συνείδηση μου με πείραζε πολύ. Ήμουν παπάς. Δεν άντεχα να πάρω στον λαιμό μου τέτοιο άδικο. Δεν μπορούσα να αρνηθώ τα ιερά μυστήρια σ' ένα βαφτισμένο Χριστιανό που δεν έκανε ποτέ κάτι ανήθικο ή εγκληματικό. Όσο αφορά τα βιβλία του δεν είμαι εγώ άξιος να τον κρίνω. [...] Το 'σκασα κρυφά από τον στρατό την μέρα της κηδείας. Πήρα αθόρυβα τα ράσα μου και έτρεξα στον Μαρτινέγκο και τον έθαψα. [...] Όλοι νόμισαν ότι με έστειλε η εκκλησία να τον κηδέψω. Είχαν δει και τον Μητροπολίτη Ευγένιο στον Άγιο Μηνά. Δεν ήξερε κανείς τι γινόταν στα παρασκήνια! [...] Πέρασα από στρατιωτικό δικαστήριο και μπήκα φυλακή για έξι μήνες».

 

Ο Νωπός ακόμη τάφος του στο Ηράκλειο το 1957

Ο Νίκος Καζαντζάκης έγινε ευρέως γνωστός στο λογοτεχνικό –και όχι μόνο- κοινό στην Ελλάδα, αλλά και όλο τον κόσμο, κυρίως λόγω των μυθιστορημάτων του «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά», «Ο Καπετάν Μιχάλης», «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται», «Ο Τελευταίος Πειρασμός» «Αναφορά στον Γκρέκο», «Οδύσσεια» και «Ασκητική».

Ο Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο, στις 18 Φεβρουαρίου του 1883 και άφησε την τελευταία πνοή στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας, στις 26 Οκτωβρίου του 1957.

Η κηδεία του η οποία έγινε στις 5 Νοεμβρίου του 1957 στο Ηράκλειο καταγράφηκε από την κάμερα του Μιχάλη Γαζιάδη και προβλήθηκε στα "Επίκαιρα" των κινηματογραφικών αιθουσών της εποχής.

Το φιλμ ντοκουμέντο που αποτελεί μόνιμο έκθεμα του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη, στη Μυρτιά (Βαρβάροι):

 

O θάνατος του πατέρα Σταύρου Καρπαθιωτάκη

ekriti.gr: «Με αίσθημα βαθύτατης θλίψης έγινε γνωστός ο θάνατος του πατέρα Σταύρου Καρπαθιωτάκη, του μοναδικού ιερέα που συνόδευσε τη σορό του Νίκου Καζαντζάκη μέχρι την τελευταία κατοικία της στον προμαχώνα Μαρτινέγκο. Η ηρωική στάση του πατέρα Σταύρου κατά την τέλεση της κηδείας του μεγάλου συγγραφέα, το ήθος και η προσφορά του επί δεκαετίες ως ιερέα, αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση και αναδεικνύει το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής του. Γι’ αυτή του την στάση, το Διοικητικό Συμβούλιο του Μουσείου Καζαντζάκη τον τίμησε σε μια σεμνή συνάντηση στην οικία του το 2015 και σήμερα, στην εξόδιο ακολουθία στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννη, ο καθηγητής Μιχάλης Ταρουδάκης, Πρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου Καζαντζάκη, του απηύθηνε τον ακόλουθο αποχαιρετισμό.

«Πατέρα Σταύρο,
Το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, το Ηράκλειο, η Κρήτη, η Ελλάδα ολόκληρη σε αποχαιρετά σήμερα, γεμάτη ευγνωμοσύνη, όχι μόνο για το πνευματικό και κοινωνικό σου έργο, που αφειδώς παρείχες επί πολλές δεκαετίες στο ποίμνιό σου, αλλά και γιατί είχες την τόλμη σε δύσκολες συνθήκες να συνοδεύσεις μόνος εσύ στην τελευταία του κατοικία στα μπεντένια του Ηρακλείου στον προμαχώνα Μαρτινένγκο, τον μεγάλο μας συντοπίτη, τον Νίκο Καζαντζάκη. Η πρωτοβουλία σου εκείνη που βγήκε αυθόρμητα από τα βάθη της ψυχής σου, όταν κανείς άλλος δεν το τολμούσε, έδωσε στον μεγάλο μας συγγραφέα τη δυνατότητα να παρουσιάσει την ψυχή του απέναντι στον Μεγάλο Κριτή με τις ευλογίες της εκκλησίας μέχρι την τελευταία στιγμή που το σώμα συναντά το χώμα για να βρει τον «αναπαμό» που προσδοκά σε όλη την επίγεια ζωή. Και η ζωή σου όλη, πλήρης κοινωνικής προσφοράς αλλά και τόλμης και αποφασιστικότητας να βρίσκεις πάντα λύσεις στα προβλήματα του πλησίον σου, ήταν εμπνευσμένη από τις τρείς φράσεις με τις οποίες αναφέρθηκες στο διοικητή της ΣΕΑΠ όταν σε κάλεσε να απολογηθείς γιατί τόλμησες να ξεπροβοδίσεις το Νίκο Καζαντζάκη: Είμαι Κρητικός. Είμαι η Εκκλησία. Η Εκκλησία συγχωρεί.

Πατέρα Σταύρο,

Ήσουν ίσως η τελευταία στην επίγεια ζωή πνευματική σύνδεση με τον Μεγάλο Κρητικό. Πηγαίνεις τώρα κοντά στους Αγίους για να τον συναντήσεις μαζί με όλο το ποίμνιό σου που έχει μεταφερθεί στην αιώνια ζωή. Είμαι σίγουρος ότι ο Νίκος Καζαντζάκης σε περιμένει για να συναντήσει για πρώτη φορά από κοντά τον άνθρωπο που του έδωσε το τελευταίο πνευματικό αποχαιρετισμό. Εμείς στο Μουσείο Καζαντζάκη θα θυμόμαστε πάντα την επίγεια συνάντηση που είχαμε στο σπίτι σου πριν τρία περίπου χρόνια και την κατάθεση ψυχής που μας παρείχες μιλώντας για τη ζωή σου, για τα πιστεύω σου, για τον Μεγάλο Κρητικό στοχαστή. Η κατάθεση αυτή, ηχητικό ντοκουμέντο, φυλάσσεται στο Μουσείο κοντά στα τεκμήρια για τον Νίκο Καζαντζάκη, πολύτιμο απόκτημα για όλες τις ερχόμενες γενιές. Καλό σου ταξίδι, Πατέρα Σταύρο.

ΔΕΙΤΕ: Οι στερνές ώρες του Νίκου Καζαντζάκη όπως τις περιγράφει η γυναίκα του Ελένη

Το Δ.Σ και τα στελέχη του Μουσείου Καζαντζάκη μεταφέρουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στην πρεσβυτέρα και την πολυπληθή οικογένεια του Πατέρα Σταύρου. Ο Πατέρας Σταύρος θα ζει πάντα στην καρδιά μας».

Mε αφορμή την κοίμηση του ιερέα π. Σταύρου, ας δούμε ένα μικρό απόσπασμα από το έργο του Νικολάου Καζαντζάκη «Ασκητική» (βλ. αφιέρωμα εδώ) περί θανάτου. Ο Καζαντζάκης ξεκίνησε να γράφει την «Ασκητική» στη Βιέννη το 1922 και ολοκλήρωσε τη συγγραφή της ένα χρόνο μετά, στο Βερολίνο.

Δεν τον φοβάμαι το Θεό, αυτός καταλαβαίνει και συχωρνάει. Τους ανθρώπους φοβάμαι. Αυτοί δεν καταλαβαίνουν και δε συχωρνούν. («Αναφορά στον Γκρέκο»)

«Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο· καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο· το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή.» (Ασκητική. Salvatores Dei. Αθήνα, 1945. 7.)

Δείτε: Το ύφος του Καζαντζάκη και το βάθος της Ασκητικής - Νίκος Λυγερός

«Ξέρω καλά πως ο θάνατος δε νικιέται· μα η αξία του ανθρώπου δεν είναι η νίκη, παρά ο αγώνας για τη Νίκη. Και ξέρω ακόμα ετούτο, το δυσκολότερο: δεν είναι ούτε ο αγώνας για τη Νίκη· η αξία του ανθρώπου είναι μια μονάχα, ετούτη: να ζει και να πεθαίνει παλικαρίσια και να μην καταδέχεται αμοιβή. Κι ακόμα ετούτο, το τρίτο, ακόμα πιο δύσκολο: η βεβαιότητα, πως δεν υπάρχει αμοιβή, να μη σου κόβει τα ήπατα παρά να σε γεμίζει χαρά, υπερηφάνεια κι αντρεία.» (Αναφορά στον Γκρέκο, 1961. Εκδόσεις Ελένης Καζαντζάκη, 1981. 477.)

Περισσότερα: Νίκος Καζαντζάκης

Επιμέλεια-Προσαρμογή:
by Αέναη επΑνάσταση


Διαβάστε σχετικά:

• Οι στερνές ώρες του Νίκου Καζαντζάκη όπως τις περιγράφει η γυναίκα του Ελένη

• Το ύφος του Καζαντζάκη και Το βάθος της Ασκητικής (Απομαγνητοφώνηση κ Βίντεο). Αφιέρωμα στις αναφορές του Νίκου Λυγερού στο Νίκο Καζαντζάκη της Σοφίας Ντρέκου

• Ντοκουμέντο: Η άγνωστη επιστολή του Αϊνστάιν στον Καζαντζάκη και η Μετάφραση της επιστολής του Ν. Καζαντζάκη, στον Einstein!

• Στάθης Ψάλτης: η τελευταία του επιθυμία και οι τραγικοί ρόλοι (Ο τελευταίος ρόλος του Στάθη Ψάλτη «Ν. Καζαντζάκης» Πλάνα από την ταινία)

• «Η μάνα μου» (απόσπασμα από το «Αναφορά στο Γκρέκο»)

• Στην Ασκητική μπορείς να διαβάσεις περισσότερα απ' όσα έχει γράψει γιατί είναι γεμάτη με νοήματα πεμπτουσίας... που θα καταλάβεις με τις συνθήκες ποια είναι η ουσία της, μετά την υπέρβαση.

• Ο Τάφος του Νίκου Καζαντζάκη στον προμαχώνα Μαρτινέγκο στο Ηράκλειο

FaceBook:

Christos Bakas: Η συνειδητότητα συσκοτίζεται από την φιλαρχία. Ο Αγ. Εφραίμ ο Σύρος το επισημαίνει στην ευχή του: "... πνεύμα φιλαρχίας ...μη μοι δως". Ο π. Σταύρος εννόησε ορθόδοξα κι εκκλησιαστικά την ευχή, όταν οι "δεσποτάδες" έκαναν πολιτική, παραγνωρίζοντας και την ρήση του Παύλου ότι "ο νεκρός δεδικαίωται από της αμαρτίας", αφού αυτή δεν έχει πλέον εξουσία πάνω του. Στο πρόσωπο του πατέρα Σταύρου η τραγική Αντιγόνη συναντά τον απ. Παύλο και τον Αγ. Εφραίμ και δι αυτών ο Ελληνισμός απαντά στην στρέβλωση της φιλαρχίας υπηρετώντας το πρέπον.· 26 Οκτωβρίου 2019

FaceBook: ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ groups 27 Αυγούστου - Basilis Chrysostomides: Το καλοκαίρι του 1955, η ΚΥΠΡΟΣ μαχότανε και μάτωνε για ΕΝΩΣΗ με την ΕΛΛΑΔΑ. Ως αντίποινα, στην Κωνσταντινούπολη, κατά τις ΕΞΙ & ΕΠΤΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, έγιναν τα Σεπτεμβριανά. Και φυσικά μαζί με όλα τα άλλα, ρημάχτηκαν και, οι εκκλησίες (κάποιες μεσαιωνικές!) και, το Πατριαρχείο. 

Το 1999 τέτοιες μέρες ήτανε, όπου ο "εθνικός μας μουσικάρχης" μαζί με αυτά τα 2 ... όντα, από πίσω του (Μ. Φαραντούρη & Γ. Νταλάρας), κάλεσε τον Αθηναϊκό λαό, σε συναυλία για ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΥΠΕΡ των ΤΟΥΡΚΩΝ, προγραμματισμένη για τις ΕΠΤΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ !!! Από τότε τον υποψιάζομαι ως πράκτορά τους. Αν όμως όντως είναι, αναγνωρίζω ότι κάνει πολύ καλά τη "δουλειά" του. Το πρόβλημά μου είναι αλλού. Εκείνες τις μέρες, κανείς μα κανείς επίσημος-εκπρόσωπος, δεν βγήκε να εκφράσει μια κάποια στοιχειώδη αντίρρηση όχι τόσο για τη συναυλία αλλά για την επετειακή ημερομηνία. Και φυσικά ούτε και η ΤΟΠΙΚΗ εκκλησία. Ωστόσο όμως την σιωπή της ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΗΣ μητροπόλεως Αθηνών και πάσης Ελλάδος, την κατανόησα αμέσως. Το Πατριαρχείο το βλέπει ανταγωνιστικά. Για το ρημαδιό που έκαναν οι Τούρκοι, στις 6 & 7 Σεπτεμβρίου του 1955 ως αντίδραση στο ΚΥΠΡΙΑΚΟ, αντί να τους ευχαριστήσει γι' αυτό θα τους κατέκρινε ;!;!;!;! Και μάλιστα, όταν η Αρχιεπισκοπή είχε ζητήσει ΤΟΝ ΑΦΟΡΙΣΜΟ του ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ, λίγο πριν το 1955 αλλά ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΡΝΗΘΗΚΕ. 

Για τα Σεπτεμβριανά, υποψιάζομαι την Αρχιεπισκοπή, να προσευχήθηκε μυστικά στο Θεό, ευχαριστώντας τον για την τραγωδία αυτή. Οπότε, αφήνει η ίδια αυτή αρχιεπισκοπή, χωρίς καμία παρέμβαση (όπως άλλωστε και κάθε άλλος), αυτός ο ΜΑΣΤΟΥΡΟΜΕΝΟΣ ΛΑΟΣ, ... να αναμένει-προσδοκά την συναυλία αλληλεγγύης, υπέρ των Τούρκων, στις ΕΠΤΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, ... ΕΝΘΟΥΣΙΩΔΩΣ !!! Θα ήτανε και μία υπονοούμενη-λανθάνουσα ευχαριστία στους Τούρκους, για τα Σεπτεμβριανά που κάνανε 44 χρόνια πριν, επαναλαμβάνω, ρημάζοντας καί, το Πατριαρχείο. Τελικά η διαμαρτυρία και αναβολή για τη συναυλία, επήλθε από την ίδια την ΑΤΤΙΚΗ ΓΗ ! ~6 ώρες πριν αρχίσει η συναυλία, σεισμός ! Ένας σεισμός, με τον οποίο, πάθανε ζημιές και, εκκλησίες της Αρχιεπισκοπής, αυτή τη φορά ! Όχι μόνο ο π. Σταύρος θα μείνει αθάνατος αλλά θα μείνει αθάνατη και η φράση του, στον επικήδειο του Ν.Κ., <<ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟΛΙΖΟΥΝ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΜΑΣ>> ! 27 Αυγούστου 2018