Γιάννης Ρίτσος - Στοιχεία Ταυτότητος: ο ποιητής της Ρωμηοσύνης


Αθάνατη η μνήμη του μοναδικού
Επικού Ποιητή της Ρωμηοσύνης †
Το όνομά του... Γιάννης Ρίτσος

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου, Αρθρογράφος
(Columnist Sophia Drekou, BSc Psychology)

Ο Κωστής Παλαμάς έγραψε  για τον Γιάννη Ρίτσο:
Το ποίημά σου το πικρό, το ζουν ιχώρ κι αιθέρας,
καθάριος όρθρος της αυγής, μηνάει το φως της μέρας.
Σε μια φρικίαση τραγική χαμογελάει μιας πλάσης
ρυθμός. Παραμερίζουμε, ποιητή, για να περάσεις.

«Στο Γιάννη Ρίτσο». 1937. Γιάννης Ρίτσος,
Ποιήματα, Α'. Εκδόσεις «Κέδρος», 1961. σελ.185.


Γεννήθηκε ξημερώνοντας μια Πρωτομαγιά το 1909, στη Μονεμβασιά της Λακωνίας. Εσπούδασε, «ιστορία του παρελθόντος και του μέλλοντος στη σύγχρονη σχολή του Αγώνα» και, μαζί, τους ανθρώπους, τους πόθους και τα πάθη τους.

Το 1968 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ.

Το 1975 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επάγγελμά του: ποιητής. Δήλωνε «απαρηγόρητος παρηγορητής του κόσμου» και διατράνωνε:

«είμαι κι εγώ από την ίδια ράτσα· 
επιμένω· δεν το βάζω κάτω». 

«Ερωτευμένος πάντα με τα δέντρα, 
τα πουλιά, τα ζώα και τους ανθρώπους, 
ερωτευμένος προπάντων με το κάλλος 
των καθάριων στοχασμών 
και με το κάλλος των νεανικών σωμάτων».
Το «Σχεδίασμα βιογραφίας» παρακολουθεί τη ζωή του ποιητή, «που πολύ τον τυράννησε» και την οποία εκείνος ευγνωμονούσε ακριβώς γι’ αυτό, επειδή του έδωσε «πολύ υλικό για την ποίησή του». Νοσηλείες σε σανατόρια σε θέση απόρου, εξορίες, διωγμοί, απαγορεύσεις της ποίησής του, αλλά και έρωτες, φιλίες, ήρεμες οικογενειακές στιγμές. Και πάνω απ’ όλα, η «Ποίηση». Μέσα από αυτήν «πάλεψε με τις λέξεις, με το χρόνο, με τα πράγματα».

 Έδωσε θέση: «στην πεταλούδα, στο χαλίκι, 
στ’ αλογάκι της Παναγίας,
στους ολονύκτιους στεναγμούς των άστρων, 
στη δροσοστάλα που πέφτει απ’ το ροδόφυλλο, 
στ’ άρρωστο αηδόνι, στις μεγάλες σημαίες, 
στο γαλάζιο, στο κόκκινο, στο κίτρινο».

Πλούτισε «τον κόσμο με μόχθο κι εγκαρτέρηση».
Να τον θυμόμαστε. Το όνομά του... Γιάννης Ρίτσος

Γιάννης Ρίτσος (1909-1990) 
Ὁ ποιητὴς τῆς Ῥωμηοσύνης


Ο Γιάννης Ρίτσος (1 Μαΐου 1909 - 11 Νοεμβρίου 1990) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές με διεθνή φήμη και ακτινοβολία. Τεράστιο σε ποσότητα και πολύ σημαντικό σε ποιότητα είναι το έργο του μεγάλου μας ποιητή.

Θεωρείται ένας από τούς καλύτερους εκπροσώπους τής νεότερης ελληνικής ποίησης. Πάνω από εκατό ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, εννέα πεζογραφήματα/μυθιστορήματα, τέσσερα θεατρικά, όπως και μελέτες για ομότεχνους συγκροτούν το κύριο σώμα του έργου του. Πολυάριθμες μεταφράσεις, χρονογραφήματα και άλλα δημοσιεύματα συμπληρώνουν την εικόνα του δημιουργού.

Αρκετά από τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες. 

Πολιτικά ανήκε στην Αριστερά (συγκεκριμένα στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (KKE) και την Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά).

Ο Ρίτσος νόσησε από φυματίωση, ξεπέρασε την ασθένεια (πράγμα δύσκολο για την εποχή) και πέρασε από υλικές και ηθικές δοκιμασίες. Στο σανατόριο του «Σωτηρία», όπου νοσηλευόταν, ήρθε κοντά με τον μαρξισμό και την Αριστερά, πράγματα που επηρέασαν βαθύτατα την ποίησή του και τον τρόπο ζωής του. Αφού πέρασε από διάφορα σανατόρια, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως αυτοδίδακτος σκηνοθέτης στην Εργατική Λέσχη και ως ηθοποιός και χορευτής σε επιθεωρήσεις.

Η αγωνιστική του έφεση και η επαναστατική του φύση τον οδηγούν στην προσχώρηση του κινήματος των «Πρωτοπόρων» και κατόπιν, το 1942, στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, ενώ έγινε μέλος και του Κ.Κ.Ε. Αργότερα αρχίζουν οι εξορίες στη Λήμνο, στη Μακρόνησο και στον Άγιο Ευστράτιο. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, προσχώρησε στην Ε.Δ.Α. Το 1956 ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση και στην Κούβα. Κατά τη διάρκεια της χούντας των Συνταγματαρχών εξορίστηκε και πάλι, αρχικά στη Γυάρο και κατόπιν στη Λέρο. 

Με το πέρας της δικτατορίας και τη μεταπολίτευση, ο Ρίτσος έγινε ευρέως γνωστός, τόσο στον ελλαδικό χώρο, όσο και στο εξωτερικό, ενώ ακολούθησαν πολλές διακρίσεις και βραβεύσεις.
Η Σονάτα του Σεληνόφωτος, ο Επιτάφιος και η Ρωμιοσύνη είναι κάποια από τα σημαντικότερα ποιήματα του Ρίτσου, ενώ έχει κάνει και πολλές μεταφράσεις ξένων ποιητών όπως του Ναζίμ Χικμέτ, του Αλεξάνδρου Μπλοκ, του Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι κ.ά. Πολλά ποιήματα του Ρίτσου έχουν μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη, γνωστότερα εξ αυτών: Η Ρωμιοσύνη και ο Επιτάφιος αλλά και άλλα.

Μεταξύ των τιμητικών διακρίσεων του Ρίτσου περιλαμβάνονται το κρατικό βραβείο ποίησης και το βραβείο Λένιν.


Γιάννης Ρίτσος: «Στοιχεία Ταυτότητος»

Χρονολογία της γέννησής μου
πιθανόν το 903 π.X.
– εξίσου πιθανόν το 903 μ.X.

Eσπούδασα ιστορία του παρελθόντος και του μέλλοντος
στη σύγχρονη Σχολή του Αγώνα.
Επάγγελμά μου:λόγια και λόγια, – τι νά ‘κανα;
Ρακοσυλλέκτη με είπαν. Και τώντι.

Σύναξα ένα σωρό φτερά στρουθοκαμήλου
απ’ τα καπέλα της υπόγειας Κόρης,
κουμπιά από χλαίνες στρατιωτών,
ένα κράνος, δυο φθαρμένα σαντάλια,
μάζεψα ακόμη δυο σπιρτόκουτα
και την καπνοσα- κούλα του Μεγάλου Τυφλού.

Στο Ληξιαρχείο, τα τελευταία χρόνια, μού 'δωσαν
την πλέον απίθανη χρονολογία της γέννησής μου: 1909.
Βολεύτηκα μ’ αυτήν, και μένω.

Tέλος το 3909 κάθισα στο σκαμνί μου
να καπνίσω ένα τσιγάρο.
Τότε κατάφτασαν οι κόλακες· με προσκυνούσαν·
μου περνούσαν στα δάχτυλα λαμπρά δαχτυλίδια.

Oι ανίδεοι δεν ξέραν πως τά ‘χα φτιάξει εγώ
με τ’ άδεια τους φυσίγγια
πού ‘χαν μείνει στους λόφους.
Γι’ αυτό ακριβώς, για την ωραία τους άγνοια,
τους αντάμειψα πλούσια
με αληθινά πετράδια και διπλάσιες κολακείες.

Πάντως το μόνο σίγουρο:
τόπος της γέννησής μου: η Άκρα Μινώα.

Στο βίντεο παίζει πιάνο και απαγγέλλει ο ίδιος ο ποιητής.


 Τεράστιο σε ποσότητα και πολύ σημαντικό σε ποιότητα είναι το έργο του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Θεωρείται ένας από τούς καλύτερους εκπροσώπους τής νεότερης ελληνικής ποίησης. Πάνω από εκατό ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, εννέα πεζογραφήματα (μυθιστορήματα τα ονομάζει), τέσσερα θεατρικά, όπως και μελέτες για ομοτέχνους συγκροτούν το κύριο σώμα του έργου του. Πολυάριθμες μεταφράσεις, χρονογραφήματα και άλλα δημοσιεύματα συμπληρώνουν την εικόνα του δημιουργού.

Όταν σφίγγουν το χέρι, 
ο ήλιος είναι βέβαιος για τον κόσμο
όταν χαμογελάνε,
ένα μικρό χελιδόνι φεύγει
μες απ᾿ τ᾿ άγρια γένια τους
όταν κοιμούνται, δώδεκα άστρα
πέφτουν απ' τις άδειες τσέπες τους
όταν σκοτώνονται, η ζωή
τραβάει την ανηφόρα
με σημαίες και με ταμπούρλα.

Περισσότερα: Γιάννης Ρίτσος


Βίντεο αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο


Έλληνες του Πνεύματος και της
Τέχνης (video) Γιάννης Ρίτσος



Ντοκιμαντέρ ΤΑΣΟΥ ΨΑΡΡΑ. Η εκπομπή
αναφέρεται στον ποιητή ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟ.


ο ποιητής Γ. Ρίτσος μέσα απ' τα μάτια της
μοναχοκόρης του Έρης 12/2/17 Προσωπικά


Τι είναι η ποίηση; Γιάννης Ρίτσος (1988)

Κάποτε ένας νέος ποιητής ρώτησε τον Ράινερ Μαρία Ρίλκε:
''Δάσκαλε, διαβάστε τα γραπτά μου και πείτε μου.
Αξίζει τον κόπο να συνεχίσω;''
Και ο Ρίλκε του απάντησε: Ρώτησε τον εαυτό σου:
''Αν δε γράψεις, θα πεθάνεις;'' Αν σου πει ναι,
να αρχίσεις να γράφεις χωρίς να ρωτάς κανέναν.

Έτσι λοιπόν,
η γραφή της ποίησης δεν είναι ένα πάρεργο.
Η γραφή της ποίησης δεν είναι ένα χόμπι.

Είναι μία βαθύτατη αναγκαιότητα,
όχι προσωπική αλλά καθολική αναγκαιότητα.
Δηλαδή όλων των ανθρώπων.
Είναι η ανάγκη της επικοινωνίας,
της μετάδοσης μιας βαθύτατης εμπειρίας
και της δημιουργίας
ενός πλατύτατου κλίματος αδελφοσύνης,
πέρα από τις διαφορές.
Πολιτικές, ιδεολογικές,
παραδοσιακές, θρησκευτικές, φυλετικές.
Πολύ πιο πέρα.
Η ποίηση παραμερίζει
τα στοιχεία που χωρίζουν τους ανθρώπους.
Η ποίηση αποκαλύπτει και αναδεικνύει
τα στοιχεία που τους ενώνουν.
Γι' αυτό η λειτουργία της,
έχει μια εξαιρετικά μεγάλη κοινωνική σημασία.
Όπως έχουν πει μεγάλοι φιλόσοφοι:
''Οι ποιητές,
είναι οι οργανωτές του κοινωνικού συναισθήματος,
και οι αρχιτέκτονες της ανθρώπινης ψυχής''.

Πως γράφω;
Δεν ξέρω πως γράφω.
Απλώς γράφω γιατί δε μπορώ να μη γράφω.
Όπως ένας άνθρωπος
δε μπορεί να ζήσει χωρίς να αναπνέει,
έτσι και ο ποιητής γράφει.
Γράφει,
όχι για να κερδίσει δόξα.
Γράφει,
όχι για να κερδίσει φήμη.
Γράφει,
γιατί δε μπορεί να κάνει διαφορετικά.
Η ποίηση είναι απέραντη
και εφάπτεται με το απέραντο της ζωής.













Συγγραφέας:
Περισσότερα Θέματα: , , , , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)