25 Δεκεμβρίου του 336 - Πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά
εορτασμού των Χριστουγέννων στην Αρχαία Ρώμη.
Δεκέμβριος: Αστρονομία και Παράδοση
Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης
Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας του χειμερινού ηλιοστασίου, γι’ αυτό σε ορισμένα μέρη της πατρίδας μας λέγεται Bρωμαλίτης ή Mπρουμάρης από τη λατινική λέξη «bruma» (χειμερινό ηλιοστάσιο), που υποδηλώνει τη μικρότερη μέρα του έτους στις 22 Δεκεμβρίου στο χειμερινό ηλιοστάσιο.
Aπό την ημερομηνία αυτή ‒τότε που ο Ήλιος στην ετήσια πορεία του περνά από αυτό το ημερολογιακό ορόσημο‒ και μετά, αργά, αλλά σταθερά, η μέρα (το φωτεινό τμήμα του εικοσιτετραώρου) συνεχώς μεγαλώνει.
Η ελληνική λαϊκή παράδοση βιαστική, ήδη από της Aγίας Άννας (9 Δεκεμβρίου) αναφέρει ότι παίρνει «άνεση» ή «ανάσα» η μέρα, παρετυμολογώντας το όνομα της αγίας.
Επίσης του Aγίου Σπυρίδωνα (12 Δεκεμβρίου), πάλι η λαϊκή παράδοση, παρετυμολογώντας για άλλη μια φορά το όνομα του αγίου, θεωρεί ότι παίρνει η μέρα ένα «σπυρί», δηλαδή μεγαλώνει κάπως, έτσι ώστε η αύξηση αυτή να γίνει μία ολόκληρη ώρα τα Χριστούγεννα. Γι’ αυτό ο ελληνικός λαός λέει: «Χριστός γεννάται, ώρα γεννάται».
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης, Η Οδύσσεια των ημερολογίων-Αστρονομία και Παράδοση. Εκδόσεις Δίαυλος, Αθήνα 1996.
Photo credit: Meniou/Wikipedia, CC BY-SA
Aργότερα, επί Νουμά Πομπίλιου, όπως και άλλοι μήνες του έτους, μετακινήθηκε δύο θέσεις προς τα πίσω και έγινε ο δωδέκατος μήνας, χωρίς όμως να αλλάξει η αρχική ονομασία του. O αυτοκράτορας Λούκιος Kόμμοδος (161-192), γιος του αυτοκράτορα Mάρκου Aυρηλίου, μετονόμασε τους μήνες του έτους σύμφωνα με τους τίτλους του (Hρωδιανός 1, 14, 9).
Mε αρχή τον Ιανουάριο, οι μήνες μετονομάστηκαν ως εξής: Lucius (Λούκιος), Aelius (Αίλιος), Aurelius (Αυρήλιος), Commodus (Κόμμοδος), Augustus (Αύγουστος), Herculeus (Ηράκλειος), Romanus (Ρωμαίος), Exsuperatorius (Υπεραίρων), Amazonius (Αμαζόνιος), Invictus (Ανίκητος), Felix (Ευτυχής), Pius (Ευσεβής). Ο Δίων Κάσσιος αποδίδει την ενέργεια αυτή στη μεγαλομανία του αυτοκράτορα. Βεβαίως, οι ονομασίες αυτές δεν επικράτησαν.
Με τον ερχομό του Δεκεμβρίου το κρύο γίνεται τσουχτερό στην πατρίδα μας, αφού στις 22 Δεκεμβρίου, δηλαδή στο χειμερινό ηλιοστάσιο αρχίζει επισήμως ο χειμώνας.
25 Δεκεμβρίου 336 - Πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά
εορτασμού των Χριστουγέννων στην Αρχαία Ρώμη.
Βίντεο: Δεκέμβριος & Ημερολόγια του Χριστιανικού Κόσμου
Βίντεο: Απόσπασμα από την εκπομπή της ΕΡΤ «Οι 12 μήνες» όπου οι καθηγητές Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης, μάς κάνουν μία μικρή εισαγωγή στην ιστορία των ημερολογίων και τους αστερισμούς. Το απόσπασμα βασίζεται στα βιβλία των δύο καθηγητών «Η Οδύσσεια των Ημερολογίων» (Τόμος Α') και «Τα Άστρα και οι Μύθοι τους» (Τόμος Β').
Η σειρά αποτελείται από 12 επεισόδια, ένα για κάθε μήνα, και καταγράφει την αρμονική εναλλαγή του χρόνου, των εργασιών των εθίμων. Παραστάσεις που σχετίζονται ανευρίσκονται από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια σε ψηφιδωτά δάπεδα, σε τοιχογραφίες παλατιών και εκκλησιών, σε μικρογραφίες και κώδικες σε διάφορα μέρη της Ευρώπης και της Ελλάδας.
Δείτε επίσης: Ο Δεκέμβριος και τα Χριστούγεννα πότε καθιερώθηκαν στην ιστορία; - Διονύσης Σιμόπουλος
Βίντεο: Tα Ημερολόγια του Χριστιανικού Κόσμου - Γιατί ο Δεκέμβριος δεν είναι ο 10ος μήνας όπως θα έπρεπε; Τι ήταν η ίνδικτος; Πότε γιορτάζονταν τα Σατουρνάλια και τα Μπρουμάλια; Στέκεται ο ήλιος στα ηλιοστάσια; Τι είναι οι λυκαυγές και το λυκόφως;
Ο Στράτος Θεοδοσίου απαντά στις ερωτήσεις του κοινού μετά την ομιλία του «Τα ημερολόγια του χριστιανικού Κόσμου» που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2017 και ώρα 19:00 στην Εταιρεία των Φίλων του Λαού.
Van Gel Span: Καλό μήνα, καλό Δεκέμβρη. Και ένα σχόλιο: από τους γονείς μας και πίσω είναι πιο έντονες οι μνήμες της αγροτικής διατροφικής επανάστασης που σχολίαζαν ενίοτε τον κύκλο του ενιαυτού π.χ. ο Γενάρης πέραν της παρήχησης/παραφθοράς του ρωμαϊκού Ιανουαρίου είναι ο μήνας των «γεννημάτων» που είναι θαμμένα στη γη από το φθινόπωρο και σιγά σιγά γεννούν τα φύτρα τους, Θεριστής ο Ιούνιος της συγκομιδής του σιταριού και Αλωνάρης ο Ιούλιος του λιχνίσματος του αλωνιού για να ξεχωρίσουν τα άχυρα από τους νέους σπόρους. Έτσι και η ονομασία του Δεκέμβρη από τους νομάδες Του Κιουέ/ Τουρκίγιε/Τούρκους που παράλληλα με την νομαδική κτηνοτροφία, κουβαλούσαν και σπόρους περιστασιακής γεωργίας, είναι Αραλίκ, δηλ. μήνας της ανάπαυσης/ξεκούρασης/αραλικιού. Καλό Δεκέμβρη χωρίς ή με αραλίκι και μπροστά μας τα Χριστούγεννα.· 30 Νοε 2021
1 σχόλιο:
...
Δημοσίευση σχολίου